Thay vì lo lắng hậu sự, ba cậu con trai lại lao vào tranh giành nhau khoản tiền phong bì phúng viếng của người cha quá cố. Kết cục của hành động tham lam và vô luân này là một cái kết vô cùng ê chề và khiến tất cả phải xấu hổ ê mặt.

Khởi đầu Cao trào

Cái thùng gỗ mun, vốn được dùng để đựng trầu cau trong những ngày lễ Tết, giờ đây nằm chỏng chơ giữa gian nhà lạnh lẽo, miệng há rộng nuốt lấy những phong bì phúng điếu dày cộp. Nó chính là cái lò thiêu không khói, đang đốt cháy nốt chút tình thân cuối cùng của ba anh em Long, Trung và Hùng.

Tiếng va chạm khô khốc của chiếc ghế gỗ ngã xuống sàn gạch cũ kỹ vẫn còn ngân vang, tựa như một tiếng trống giục trong một vở kịch bi hài vừa được khai màn. Long, anh cả, đứng phắt dậy, lồng ngực phập phồng như muốn xé toang chiếc áo tang còn vương mùi hương trầm. Mái tóc cắt ngắn lởm chởm, nhuốm màu vôi vữa của công trường, khuôn mặt sạm nắng và hằn lên những nếp nhăn của tuổi 40 khắc khổ.

“Tao nói cho tụi bây nghe rõ!” Giọng Long khàn đặc, từng chữ như rít qua kẽ răng. “Tao là trưởng! Trách nhiệm cúng giỗ, hương khói sau này là tao gánh. Tiền này, tao lấy nửa là hợp tình hợp lý! Ai phản đối?”

Trung, người thứ hai, ngồi đối diện Long, dáng người mập mạp, áo sơ mi trắng tinh tươm còn chưa kịp thay sau đám tang, chiếc nhẫn vàng trên ngón tay béo múp lóe lên dưới ánh đèn dầu leo lét. Hắn nhếch mép, một nụ cười nửa miệng đầy vẻ thách thức và khinh miệt.

“Hợp lý? Hợp lý theo cái luật rừng của anh à, anh Long?” Trung gằn giọng, kéo dài chữ 'anh' như một sự chế giễu. “Anh là trưởng, nhưng anh làm được cái quái gì? Tiền viện phí bố nằm cấp cứu mấy lần gần đây, ai chạy vay mượn? Ai đứng tên hóa đơn? Mày tưởng mấy tờ giấy cúng kiếng lề mề của mày đáng giá bằng mấy trăm triệu tiền thuốc men tao bỏ ra à? Tao buôn bán, tao phải quay vòng vốn, giờ gom lại, tao không lấy nửa thì ai lấy?”

Trung vung tay chỉ thẳng vào cái thùng tiền. Mấy chục phong bì đủ màu sắc, đủ kích cỡ, từ những đồng tiền lẻ nhàu nát của bà con lối xóm đến những tờ xanh đỏ mới cứng của bạn bè làm ăn của ông Hùng ngày xưa. Chúng đang nằm im lìm, nhưng sức nặng của chúng thì đang đè bẹp cả ba con người.

Hùng “nhí”, út, 32 tuổi, ngồi co ro ở góc bàn. Chiếc áo phông dính dầu mỡ xe máy của nghề thợ sửa xe, khuôn mặt gầy gò, đôi mắt thâm quầng vì ba đêm thức trắng tiếp khách, châm trà. Hùng vốn dĩ là người hiền lành nhất, cam chịu nhất, nhưng hôm nay, sự câm nín của anh đã vượt quá giới hạn. Lời lẽ của hai người anh như những mũi dao vô hình, đâm thẳng vào cái điều thiêng liêng vừa mới mất.

“Hai anh... đủ rồi.” Hùng lên tiếng, giọng run rẩy, nhưng mỗi chữ lại chứa đựng một sức nặng bất ngờ. “Bố mới mất... Bố còn nằm đấy. Ba ngày qua, hai anh chỉ lo tranh công, tranh việc. Ai lo nhiều hơn, ai bỏ tiền nhiều hơn. Nhưng... có bao giờ hai anh hỏi bố muốn gì chưa? Hay chỉ là để che đậy cái việc bấy lâu nay chẳng đứa nào chăm sóc ông tử tế?”

Long nghe vậy thì mặt tái đi, Trung thì bật cười khẩy, cái cười nghe chua chát hơn cả tiếng khóc.

“Mày nói gì?” Trung đặt mạnh hai bàn tay lên mặt bàn, ánh mắt sắc như dao cau. “Thằng nhóc rách rưới mày còn nói chuyện chăm sóc? Mày đưa bố đi khám được mấy lần? Mày còn phải chạy ăn từng bữa, tiền sửa xe đủ nuôi vợ con chưa mà nói chuyện chăm sóc bố? Tao buôn bán, tao bận rộn, nhưng tao có tiền, tao gửi về đều đặn! Gửi cho thằng anh trưởng này này, nhờ nó chăm sóc! Giờ mày còn dám nói tao không chăm sóc?”

Long lập tức đáp lời Trung, quên mất Hùng vừa mới chọc trúng chỗ đau của mình: “Mày gửi về? Mày gửi về được bao nhiêu mà kể lể? Vài trăm ngàn bạc lẻ mỗi tháng, đủ bố mày mua cái bánh bao ăn sáng không? Còn tao? Tao ở gần, tao còn phải nghỉ công để đưa ông đi viện, tao còn phải lau dọn nhà cửa, dọn vệ sinh cho ông mỗi lần ông bệnh. Tao đã bỏ công, bỏ của rồi, tụi mày còn muốn gì nữa?”

Lời qua tiếng lại, sự tranh cãi không chỉ dừng lại ở số tiền phúng viếng, mà bắt đầu lôi ra những chuyện cũ kỹ, những lỗi lầm và sự vô tâm mà bấy lâu nay họ cố chôn vùi. Long thì kể lể cái ngày Trung mượn tiền ông Hùng để làm ăn rồi quên trả. Trung thì moi móc chuyện Long lấy trộm tiền dành dụm của ông để mua xe máy hồi trẻ. Hùng thì nhắc lại sự im lặng đáng sợ của hai anh khi ông Hùng bị bệnh nặng, gọi điện cầu cứu mà không ai nhấc máy.

Không khí đặc quánh lại, mùi nhang trầm quyện với mùi mồ hôi chua chát và sự giận dữ. Cả ba không còn thấy chiếc quan tài đang nằm ngay phía sau lưng, không còn thấy di ảnh người cha hiền từ đang mỉm cười lặng lẽ trên bàn thờ. Họ chỉ thấy những tờ tiền, thấy sự ích kỷ và cái tôi quá lớn của mỗi người.

Long đấm mạnh tay xuống bàn, lần này không chỉ là tiếng động, mà là sự bùng nổ của một cơn uất hận dồn nén. “Tao không thèm nói chuyện với tụi bây nữa! Tao quyết định, tao lấy 50%! Ai không chịu thì bước qua xác tao!”

Trung cười lớn, cái cười méo mó, đầy vẻ thảm hại. “Nằm mơ đi, anh già! Nếu anh muốn đấm nhau, thì cứ nhào vô! Tiền này, không ai lấy được của tao dễ dàng đâu!”

Hùng lặng lẽ nhìn hai người anh, đôi mắt đỏ hoe không phải vì thương tiếc cha, mà vì thất vọng đến tột cùng. Anh nhớ lại những ngày cha còn sống, cứ tối đến lại ngồi một mình bên chiếc ghế mây cũ, lặng lẽ nhìn ra sân. Ông đã từng nói: “Ba chỉ mong tụi bay hòa thuận, thế là ba mãn nguyện rồi.” Giờ đây, ước nguyện nhỏ nhoi ấy đã tan thành mây khói.

Sự Xuất hiện của Cô Út

Đúng lúc đó, cánh cửa buồng thờ mở ra, rầm một tiếng, làm cả ba anh em giật bắn mình. Bà út, em gái ông Hùng, bước vào. Bà út tên là Thảo, năm nay cũng đã ngoài 50 tuổi, góa chồng sớm, sống một mình, nhưng bà là người có tiếng nói nhất trong dòng họ vì sự thẳng thắn, quyết liệt và cái tâm trong sáng.

Bà Thảo đứng chống nạnh, dáng người thấp nhưng ánh mắt quắc lên sắc lạnh như dao. Bà đã nghe hết. Bà đã chứng kiến sự bạc bẽo của ba đứa cháu từ khi anh trai bà còn sống. Bà đã thấy sự giả tạo của Long, sự keo kiệt của Trung, và sự nhu nhược của Hùng.

“Ba đứa bây!” Tiếng quát của bà Thảo vang lên sang sảng, như một tiếng sấm sét giữa không gian tang tóc. “Cãi nhau vì tiền ngay trước bàn thờ bố không thấy nhục à?”

Cả ba anh em sượng mặt. Lửa giận của họ bị dập tắt ngay lập tức bởi sự phẫn nộ chân thật và chính đáng của bà cô. Họ như những đứa trẻ bị bắt quả tang đang làm điều sai trái.

“Cô út...” Long lắp bắp, cố gắng biện minh.

“Im đi!” Bà Thảo không để Long nói hết câu. “Cái thứ trưởng giả tạo nhà mày! Mày trưởng cái gì? Mày chỉ trưởng cái thói hám tiền, trưởng cái thói lười biếng mà thôi! Lúc anh tao còn sống thì không đứa nào thèm đoái hoài, giờ chết rồi lại xâu xé nhau vì tiền phúng viếng. Cái thùng tiền này, nó là cái gương phản chiếu lòng dạ tụi bây đấy!”

Bà Thảo bước lại gần cái thùng gỗ, bà đưa tay chạm vào, như thể đang chạm vào một vật dơ bẩn. Nước mắt bà Thảo bắt đầu chảy xuống, nhưng không phải là nước mắt thương tiếc anh trai, mà là nước mắt uất hận.

“Anh tao... cả đời chỉ biết cặm cụi, hy sinh để nuôi ba thằng con trai khôn lớn. Vợ mất sớm, một mình gà trống nuôi con, vậy mà khi về già, lại không được một đứa con nào thật lòng chăm sóc! Tao ở xa, tao không ở gần được, nhưng tao vẫn biết hết! Bệnh tật thì gọi điện cho tao, chứ có đứa nào thèm đưa đi khám tử tế đâu!”

Bà Thảo quay phắt sang Long và Trung. “Mày Long, mày ở gần, nhưng mày viện cớ vợ con, viện cớ công trình bận rộn mà không thèm nấu cho ông một bữa cơm tử tế. Mày Trung, mày làm ăn khá giả, nhưng mày chỉ biết gửi về vài đồng bạc lẻ, rồi khoe khoang với xóm giềng là mày hiếu thảo! Hiếu thảo kiểu gì mà bố mày chết không kịp trăn trối một lời, vì quá buồn, quá cô đơn?”

Trung cúi gằm mặt, bàn tay nắm chặt. Hắn không thể cãi lại. Hùng thì bật khóc nức nở, không phải vì bị mắng, mà vì sự thật cay đắng mà bà cô vừa nói ra.

Bà Thảo nhìn Hùng. “Còn mày, Hùng, mày là út, mày hiền lành thật, nhưng mày cũng nhu nhược, yếu đuối! Mày sợ vợ, sợ hai thằng anh mày, nên mày để mặc bố mày cô độc trong căn nhà này. Nếu mày thật sự thương bố, mày đã không để chuyện này xảy ra!”

Sau một tràng mắng chửi không hề ngần ngại, bà Thảo lấy lại bình tĩnh. Bà đưa tay quệt ngang dòng nước mắt.

“Tao nói cho mà biết,” bà Thảo lên giọng, lần này là một quyết định dứt khoát. “Số tiền này... tao giữ hết!”

Cả ba anh em ngẩng phắt dậy.

“Cô út! Không được!” Long lập tức phản đối. “Tiền này là của... là tiền phúng điếu...”

“Phúng điếu? Phúng điếu cho ai? Cho lòng tham của tụi bây à?” Bà Thảo cười khẩy, bước tới ôm cái thùng gỗ vào lòng. “Tao giữ để lo hương khói cho anh tao. Lễ giỗ, cúng thất, ngày rằm, mùng một... từ nay, tao lo hết! Không cần chia chác gì hết! Để xem tụi bây còn cái cớ gì để tranh giành nhau nữa!”

Long, Trung và Hùng nhìn nhau. Họ tức tối, nhưng không ai dám hành động. Bà Thảo vốn là người cứng rắn, lại là em ruột của người đã khuất, bà đứng ở vị trí đạo lý không thể lay chuyển.

Bà Thảo lớn tiếng hơn, gọi vọng ra ngoài sân, nơi còn lác đác vài người họ hàng và bà con lối xóm đang dọn dẹp. “Bà con, mấy bác, mấy chú làm chứng giùm tôi! Tiền phúng viếng của anh Hùng, tôi Thảo giữ lại để lo hậu sự, lo cúng kiếng, nhang khói sau này. Không ai được động vào!”

Mấy người họ hàng nghe vậy, ai nấy đều gật gù tán thành, thậm chí còn hằn học nhìn ba anh em.

Bác Ba, anh họ xa của ông Hùng, lên tiếng: “Thảo làm thế là đúng rồi! Ba thằng cháu này... thôi, không nói nữa. Cậu Hùng mà còn sống chắc cũng chẳng yên lòng.”

Bà con lối xóm bắt đầu xầm xì, những lời nói nhỏ to, nhưng đủ sức đâm thủng da thịt ba anh em.

“Ba thằng này đúng là hết thuốc chữa.” “Bố ch.ết chưa bao lâu đã cãi nhau vì tiền, đúng là nhục nhã!” “Ông Hùng khổ cả đời rồi, chết cũng không yên.”

Long, Trung và Hùng “nhí” mặt mày đỏ gay, chẳng còn gì để nói. Họ đứng đó, co rúm lại dưới những ánh mắt khinh bỉ của họ hàng và sự ngao ngán của xóm giềng. Họ vừa mất đi một người cha, và giờ đây, họ mất đi cả thể diện và chút nhân cách cuối cùng.

Bà Thảo không nói thêm lời nào, bà ôm cái thùng tiền bước thẳng vào buồng trong, chốt cửa lại. Tiếng khóa cửa nghe khô khốc, như một bản án được tuyên.

Ba anh em còn lại đứng giữa nhà, mỗi người một tâm trạng, nhưng đều chung một nỗi nhục nhã và một sự căm tức ngầm đối với bà cô út. Tiền thì mất, nhưng cái tôi thì vẫn còn đó, đang gào thét đòi hỏi. Cái chết của ông Hùng đã không kết thúc được cuộc tranh giành, mà chỉ chuyển nó sang một giai đoạn mới: giai đoạn của sự hận thù và những toan tính ngầm.

Bữa cơm câm lặng

Ba ngày sau đám tang, mọi thứ trở về sự im lặng đáng sợ. Bà Thảo, cô út, vẫn ở lại nhà anh trai. Bà không chỉ giữ cái thùng tiền phúng viếng, mà còn giữ luôn cái quyền lực vô hình của người lớn, của đạo lý. Long, Trung và Hùng, dù tức tối đến mấy cũng không dám hó hé, vì mỗi lời nói ra đều có thể bị bà cô dùng làm bằng chứng cho sự tham lam của họ.

Bữa cơm chiều hôm ấy, trên mâm cơm đạm bạc chỉ có Long, Trung, Hùng và bà Thảo. Không khí nặng nề đến nỗi tiếng nhai cơm cũng trở nên ồn ào một cách kỳ lạ.

Long, sau khi ngậm cục tức suốt mấy ngày, cuối cùng cũng không chịu nổi. Anh đặt bát đũa xuống, tạo ra một tiếng động khô khốc.

“Cô út,” Long nói, cố gắng giữ giọng điềm tĩnh nhất có thể. “Dù sao thì việc tang cũng đã xong. Cô cũng đã lo lắng cho bố cháu nhiều rồi. Tiền phúng viếng, cháu nghĩ, cô nên giao lại cho ba anh em. Dù sao thì bố cháu cũng chỉ có ba đứa con trai.”

Bà Thảo ngước nhìn Long, ánh mắt sắc như lưỡi dao cạo. “Giao lại? Giao lại để tụi bây lại đấm nhau à? Mày nghĩ cô mày điếc hả Long? Cái hôm cãi nhau, tao nghe hết đấy. Mày nói mày muốn 50%, Trung muốn nửa, còn Hùng thì đòi chia đều. Giờ mày còn dám nói chuyện con cái?”

“Nhưng...” Long cố gắng tìm lời biện hộ. “Nhưng chúng cháu là con ruột. Cô là em gái. Dù sao tiền này cũng là của... của gia đình nhỏ này.”

“Gia đình nhỏ?” Bà Thảo cười một tiếng lạnh lùng. “Gia đình nhỏ này đã để anh tao cô độc mà chết, mày còn dám nói gia đình nhỏ! Tao nói rồi, tiền này tao sẽ giữ, để lo hương khói. Nếu tụi bây muốn tiền, thì hãy lo làm ăn tử tế mà kiếm, chứ đừng nhìn vào cái thùng tiền của bố mày mà thèm thuồng. Tao thề, nếu đứa nào động vào, tao sẽ công khai hết chuyện xấu xa của tụi bây cho cả dòng họ nghe!”

Lời đe dọa của bà Thảo có sức nặng kinh khủng. Cả ba anh em đều có những bí mật riêng, những việc làm khuất tất mà họ không muốn bị phơi bày. Long sợ bị bóc mẽ chuyện ăn chặn tiền công trình. Trung sợ bị lộ chuyện trốn thuế và vay nặng lãi. Hùng thì sợ bị lôi ra chuyện đã từng đánh vợ vì rượu chè.

Bữa cơm kết thúc trong sự im lặng của sự căm tức. Bà Thảo dọn dẹp xong thì xách cái thùng tiền vào buồng, chốt cửa lại.

Liên minh tạm thời

Đêm hôm đó, ba anh em lén lút gặp nhau ở góc sân, dưới ánh trăng mờ nhạt. Không ai tin rằng bà Thảo sẽ giữ tiền chỉ để lo hương khói. Tất cả đều nghĩ rằng bà đang tham lam, muốn chiếm đoạt số tiền lớn đó.

“Không được!” Trung thì thầm, giọng đầy vẻ giận dữ. “Tiền của tao! Tao không thể để cái bà cô già đó lấy được. Bả góa chồng, một mình, tiền đó bả lấy về rồi làm gì? Nuôi con à? Con bả lớn hết rồi!”

Long gật đầu đồng tình. “Tao cũng nghĩ vậy. Bà ấy tham lam. Mày nghĩ xem, cái thùng đó ít nhất cũng phải hơn nửa tỷ đồng! Một khoản tiền lớn đối với cả ba anh em mình. Giờ mất hết, tiền đâu mà làm ăn?”

Hùng, vốn ít nói, cũng bị số tiền làm mờ mắt. Anh cần tiền để sửa lại cái tiệm sửa xe đang xuống cấp, để vợ anh không cằn nhằn nữa.

“Nhưng làm sao lấy được?” Hùng hỏi. “Cô út giữ chặt quá. Cô ấy khóa cửa buồng, đêm nào cũng ngủ ở đó. Với lại, cô ấy rất cảnh giác.”

Trung cười ranh mãnh, nụ cười đặc trưng của một người buôn bán lọc lõi. “Lấy không được thì phải lấy trộm! Long, mày là anh cả, mày quen địa hình nhà mình nhất. Hùng, mày là thợ sửa xe, mày có thể mở được bất cứ cái ổ khóa nào. Tao, tao có cái đầu. Chúng ta phải hợp tác.”

Cả ba anh em, những người vừa cãi nhau suýt đánh nhau vì tiền, giờ lại thành lập một liên minh tội lỗi vì chính số tiền ấy. Sự tham lam đã vượt qua cả sự thù hận cá nhân.

Long nhíu mày: “Hợp tác kiểu gì? Bà ấy ngủ rất thính. Tao sợ làm lớn chuyện, bà ấy sẽ gọi cả dòng họ đến, lúc đó thì mất mặt lắm.”

Trung hạ giọng thì thầm: “Chúng ta phải hành động khi bà ấy đi vắng. Sáng mai, bà ấy có hẹn với bà Ba ở chợ để đi lễ chùa. Đó là cơ hội duy nhất. Hùng, mày phải xem xét cái ổ khóa cửa buồng. Mày có mở được mà không gây ra tiếng động không?”

Hùng do dự. Anh vốn không phải người xấu, nhưng áp lực tiền bạc và sự cám dỗ quá lớn khiến anh không thể từ chối. “Cửa buồng dùng ổ khóa móc cũ kỹ. Em có thể dùng vam. Nhưng... em sợ lắm. Lỡ cô út phát hiện...”

Long đập vai Hùng, trấn an: “Đừng sợ. Việc đến nước này rồi. Tiền này là của mình, không thể để người ngoài lấy được. Tao và Trung sẽ canh chừng. Mày chỉ cần mở khóa, lấy tiền, rồi chúng ta chia nhau. Mày vẫn được chia đều như mày muốn, không ai cãi nữa. Mày không muốn có tiền để mua cái tiệm sửa xe mới à?”

Nghe đến “tiệm sửa xe mới”, đôi mắt Hùng ánh lên một tia hy vọng. Anh gật đầu.

Kế hoạch Chiếc Chìa khóa Bị giấu

Sáng hôm sau, bà Thảo mặc chiếc áo lam cũ kỹ, xách chiếc túi vải đi chợ. Bà còn cẩn thận khóa hai lớp cửa buồng, rồi dặn dò ba đứa cháu: “Cô đi chùa rồi đi chợ một lát. Tụi bây ở nhà dọn dẹp, đừng có rủ rê nhau nhậu nhẹt. Và nhớ, không được động vào buồng của tao!”

Sau khi bà Thảo khuất dạng, Long, Trung và Hùng lập tức lao vào thực hiện kế hoạch.

“Nhanh lên, Hùng!” Long hối thúc, giọng run rẩy vì hồi hộp.

Hùng rút ra một bộ dụng cụ nhỏ gọn từ túi áo. Anh quỳ xuống trước cánh cửa gỗ đã cũ kỹ, nơi chiếc ổ khóa móc to tướng đang yên vị. Ánh mắt Hùng tập trung cao độ, đôi tay lướt thoăn thoắt trên ổ khóa.

Trung đứng phía ngoài, tai dỏng lên nghe ngóng. “Có tiếng động gì không? Nhẹ thôi, Hùng!”

Hùng gật đầu, mồ hôi chảy ròng ròng trên trán. Anh cảm thấy như mình đang thực hiện một vụ cướp ngân hàng, chứ không phải đang mở cái ổ khóa nhà mình. Mười phút trôi qua, dài như cả thế kỷ. Cuối cùng, một tiếng cạch rất nhỏ vang lên. Chiếc khóa đã được mở.

“Được rồi!” Hùng thở phào nhẹ nhõm.

Cả ba anh em rón rén bước vào buồng. Không gian buồng thờ vẫn vương vấn mùi nhang trầm. Cái thùng gỗ mun nằm chễm chệ trên chiếc bàn thờ phụ. Long vội vàng lao tới, Trung thì đứng canh cửa.

“Mở ra! Mở ra xem có bao nhiêu!” Trung hối thúc.

Long đưa tay vào thùng, nhưng rồi anh khựng lại.

“Khóa rồi!” Long nghiến răng. “Cái thùng này... cái thùng này có một cái khóa nhỏ ở bên hông!”

Cả ba anh em sững sờ. Bà Thảo đã đề phòng họ.

Long và Trung bắt đầu lục lọi khắp buồng. Họ kéo tấm nệm ra, lật thảm lên, mở tủ quần áo cũ kỹ của ông Hùng. Họ lục tung từng góc, từng khe, nhưng không thấy chiếc chìa khóa nào.

“Chết tiệt!” Trung đập mạnh tay vào tường. “Bà ấy giấu ở đâu chứ?”

Hùng, trong lúc hai anh đang lục soát, lại chú ý đến di ảnh của người cha. Anh nhìn vào khuôn mặt hiền từ của ông Hùng, tự nhiên thấy lòng mình chùng xuống. Anh cảm thấy mình đang làm một điều vô cùng đồi bại.

Anh quay lưng lại, cố gắng xua đi cái cảm giác tội lỗi. Đúng lúc đó, mắt anh chạm vào một vật lạ. Trên bàn thờ, ngay dưới chân di ảnh ông Hùng, là một bức tượng Phật Quan Âm nhỏ bằng sứ trắng, mà ông Hùng rất quý. Bức tượng này đã cũ, nhưng ông luôn giữ gìn cẩn thận.

Hùng nhớ lại, ngày xưa, ông Hùng hay lẩm bẩm: “Cái gì quý nhất, thì phải đặt ở nơi thanh tịnh nhất.”

Hùng bước lại gần bàn thờ, nhẹ nhàng nhấc bức tượng Phật lên. Dưới đế bức tượng, có một miếng băng keo nhỏ dán lại. Hùng gỡ miếng băng keo ra...

Chiếc chìa khóa nhỏ bằng đồng nằm gọn ghẽ trong một hốc nhỏ dưới đế tượng. Nó được ngụy trang hoàn hảo.

“Này!” Hùng thì thầm. “Tìm thấy rồi!”

Long và Trung lập tức chạy đến, đôi mắt họ sáng lên tham vọng. Long giật lấy chìa khóa, Trung vội vàng mở thùng. Cạch! Chiếc khóa nhỏ bật mở.

Bên trong thùng gỗ, không phải chỉ có tiền phong bì, mà còn có một quyển sổ nhỏ bọc da, đã ố vàng. Và tất nhiên, tiền phúng viếng chất đống.

Long không thèm quan tâm đến quyển sổ, anh đưa tay vào bốc một nắm tiền.

“Này! Từ từ đã!” Trung lập tức giằng lấy. “Chia tiền đã! Phải chia rõ ràng, 50% cho tao, 50% cho hai đứa mày!”

Cuộc tranh cãi bắt đầu lại, ngay bên cạnh di ảnh của người cha.

Long: “Mày nói cái gì? Tao đã đồng ý chia đều đâu! Tao là trưởng, tao phải được hơn!” Trung: “Nửa tiền là của tao! Mày không chịu thì thôi, cứ đứng đây mà canh chừng đi!”

Hai người giằng co nhau bên cái thùng tiền, những tờ tiền giấy rơi vãi khắp sàn nhà. Hùng, người vừa tìm thấy chìa khóa, đứng nhìn hai anh với sự chán ghét tột độ.

Đúng lúc đó... tiếng xe máy của bà Thảo bỗng vang lên ngoài ngõ.

Cả ba anh em như bị điện giật.

“Chết rồi! Bà ấy về!” Trung hét lên, vội vàng nhặt tiền nhét vào túi.

“Quyển sổ!” Hùng chợt nhớ ra, anh vội vàng chụp lấy quyển sổ, không biết tại sao.

“Nhanh! Đóng khóa lại!” Long hối thúc.

Họ đóng cửa thùng, khóa lại. Hùng lắp lại ổ khóa cửa buồng, đặt lại bức tượng Phật. Mọi thứ diễn ra trong vòng chưa đầy một phút, nhưng đối với họ, đó là khoảnh khắc của sự kinh hoàng.

Khi bà Thảo vừa bước vào nhà, ba anh em đã ngồi lại ngay ngắn ở phòng khách, mặt mày tái mét.

Bà Thảo nhìn họ một lượt. Bà nhìn thấy sự bối rối, sự lo lắng. Bà nhìn thấy cả mùi hương trầm có vẻ đậm đặc hơn bình thường. Nhưng bà không nói gì.

Bà Thảo bước vào buồng, chốt cửa lại.

Ba anh em thở phào, nhưng trong túi áo của mỗi người, hơi nóng của những tờ tiền vừa lấy trộm đang thiêu đốt lương tâm họ. Hùng, người đang nắm chặt quyển sổ da bọc trong tay, cảm thấy tim mình đập liên hồi. Anh biết, mọi chuyện chưa kết thúc.

Hồi chuông cảnh tỉnh

Tối hôm đó, cả ba anh em đều không ngủ được. Nỗi sợ bị phát hiện, cùng với sự thỏa mãn tạm thời vì có tiền, tạo nên một cảm giác hỗn loạn trong lòng họ. Long và Trung đã tranh thủ đi đổi số tiền lẻ tẻ vừa lấy trộm thành tiền chẵn, cất giấu cẩn thận. Riêng Hùng, anh không vội vàng với số tiền vừa lấy được. Cái cảm giác tội lỗi cứ đè nặng anh.

Anh nằm trên giường, lén lút mở quyển sổ da mà anh đã nhanh tay chụp lấy. Đó là một cuốn nhật ký cũ kỹ của ông Hùng. Từng trang giấy đã ngả màu, chữ viết run rẩy, nhưng rõ ràng.

Hùng bắt đầu đọc.

Ngày... tháng... năm...

“Hôm nay là sinh nhật thằng Long. Nó quên. Thôi, không sao. Ba tự nấu một nồi chè đậu xanh, ăn một mình. Ba nhớ cái hồi nó còn bé, cứ đòi ba hát cho nghe bài ‘Chiếc đèn ông sao’. Giờ nó lớn rồi, có cuộc sống riêng. Ba không trách.”

Ngày... tháng... năm...

“Thằng Trung mới điện thoại, nói chuyện làm ăn. Nó bảo nó gửi tiền về cho ba. Ba vui lắm. Nhưng nó quên hỏi ba khỏe không. Ba nhận tiền, rồi lại cất vào tủ. Ba không cần tiền. Ba chỉ muốn nó về ăn với ba một bữa cơm. Thằng nhỏ dẻo miệng, nhưng cái tâm thì ba không biết.”

Ngày... tháng... năm...

“Ba bị đau tim, phải vào viện cấp cứu. Ba gọi cho thằng Long, nó bảo đang ở công trình, không về được. Ba gọi cho thằng Trung, nó bảo đang đi công tác xa. Ba gọi cho thằng Hùng, nó bảo vợ nó ốm, không đi được. Chỉ có con Thảo, em gái ba, nó chạy về lo cho ba. Ba nợ nó một lời cảm ơn. Ba cảm thấy... ba đã thất bại trong việc nuôi dạy con cái. Ba đã dạy chúng làm người tử tế, nhưng chúng lại chỉ học được cách làm người giàu có và vô tâm.”

Từng dòng chữ của ông Hùng như những nhát dao đâm thẳng vào tim Hùng. Nước mắt anh bắt đầu tuôn rơi. Anh nhận ra, sự vô tâm của ba anh em không chỉ làm cha anh cô độc, mà còn đang giết chết chính lương tâm của họ.

Anh lật đến trang cuối cùng.

Ngày cuối cùng...

“Ba biết ba không còn sống được bao lâu nữa. Ba đã viết lại hết những khoản tiền ba cho tụi nó mượn, từ cái ngày thằng Trung mượn tiền để mở tiệm, đến cái ngày thằng Long mượn để mua đất cất nhà. Ba cũng ghi lại hết số tiền phúng viếng này. Ba không muốn tụi nó cãi nhau vì tiền.”

“Ba đã dặn con Thảo, em gái ba, giữ cái thùng tiền đó. Một nửa số tiền phúng viếng, ba muốn con Thảo dùng để xây một cái cầu nhỏ ở đầu làng, cái cầu cũ đã hư rồi, nguy hiểm cho trẻ con đi học. Nửa còn lại, ba muốn chia đều cho ba đứa con, nhưng chỉ khi tụi nó học được cách đoàn kết, học được cách yêu thương nhau.”

“Trong cái thùng đó, còn có số tiền ba dành dụm cả đời, ba đã ghi chi tiết trong quyển sổ này. Ba muốn Long, Trung, Hùng mỗi đứa nhận một phần, không phải là tiền chia chác, mà là tiền Ba trả lại công sức vì đã phải chịu đựng những cơn bệnh của ba trong những ngày cuối đời.”

“Ba đã giấu chìa khóa ở dưới tượng Phật Quan Âm. Ba tin... đứa con nào còn có lương tâm, đứa đó sẽ tìm thấy nó, và đọc được những lời này. Đứa đó sẽ hiểu... Ba không muốn tiền, Ba muốn gia đình.”

Đọc đến đó, Hùng khóc nức nở. Hóa ra, ông Hùng đã biết tất cả. Ông đã dùng chính số tiền ấy như một thước đo cho lòng tham và lương tâm của ba đứa con. Cái thùng tiền không phải là tài sản, mà là di huấn cuối cùng của người cha.

Hùng nhận ra, nếu anh ta và hai người anh công khai số tiền vừa lấy trộm, họ sẽ hoàn toàn mất đi nửa tiền còn lại, và quan trọng hơn, họ sẽ mất đi cái phần lương tâm đã mục rữa.

Lời thú tội

Sáng hôm sau, Hùng tìm gặp Long và Trung. Anh đưa quyển nhật ký đã đọc nát cho hai người anh.

“Hai anh... đọc đi.” Giọng Hùng khàn đặc.

Long và Trung, với tâm trạng bực bội vì bị Hùng làm phiền, miễn cưỡng đọc.

Khi đọc xong, khuôn mặt Long và Trung tái mét, không còn một giọt máu. Sự tham lam của họ bị thay thế bằng sự hổ thẹn và một nỗi sợ hãi vô hình. Họ nhận ra, không chỉ họ đã thất bại trong việc làm con, mà họ còn suýt nữa đánh mất luôn cả di sản tinh thần của cha mình.

“Cái... cái này là thật sao?” Trung lắp bắp, tay run rẩy. “Bố... bố đã biết hết sao?”

Long cúi gằm mặt. Anh nhớ lại những lời cha đã ghi về sinh nhật anh, về sự cô đơn của ông. Nước mắt anh rơi xuống, thấm ướt trang nhật ký. Anh không khóc vì mất cha, mà khóc vì mình đã mất đi sự tử tế.

Hùng hít một hơi sâu, đôi mắt đỏ hoe nhìn hai người anh. “Ba đã nói rõ rồi. Tiền không phải là vấn đề. Vấn đề là ba anh em mình. Chúng ta đã làm điều sai lầm. Chúng ta đã lấy trộm tiền từ cha mình, ngay sau khi cha vừa mất.”

Trung sụp xuống ghế, bật khóc nức nở. “Tao... tao là thằng khốn nạn. Tao chỉ lo làm ăn, tao quên mất ba. Tao... tao xin lỗi bố!”

Long đứng dậy, anh đi lại gần Hùng, nhìn thẳng vào mắt em trai. “Hùng... Mày là người tìm thấy quyển sổ này, mày là người mà bố tin tưởng nhất. Bố đã giao cho mày cái chìa khóa của lương tâm. Giờ, mày nói đi, chúng ta phải làm gì?”

Hùng nhìn hai người anh, anh cảm thấy một sức nặng vô hình đè lên vai mình, nhưng đó là sức nặng của trách nhiệm, chứ không phải sự sợ hãi.

“Chúng ta phải làm theo di nguyện của bố,” Hùng nói dứt khoát. “Chúng ta phải mang trả lại số tiền vừa lấy trộm cho cô út. Chúng ta phải thú nhận lỗi lầm. Và quan trọng nhất, chúng ta phải đoàn kết lại.”

Long và Trung không phản đối. Họ đã học được một bài học đắt giá.

Sự Chuộc lỗi

Chiều hôm đó, Long, Trung và Hùng bước vào buồng của bà Thảo. Cả ba mang theo số tiền vừa lấy trộm, và quan trọng hơn, họ mang theo sự hối lỗi chân thành.

“Cô út,” Long, người anh cả, lên tiếng, giọng run rẩy. “Chúng cháu... xin lỗi cô. Chúng cháu đã... đã vào buồng cô và lấy trộm số tiền phúng viếng.”

Bà Thảo ngước lên, ánh mắt bà không hề ngạc nhiên. “Tao biết.” Bà nói. “Tao biết tụi bây sẽ làm thế. Lòng tham thì làm sao mà kìm được?”

Trung lập tức đưa số tiền đã lấy ra, đặt lên bàn. “Chúng cháu xin trả lại. Và... cô ơi, cô đọc cái này đi. Đây là quyển nhật ký của bố.”

Bà Thảo nhận lấy quyển sổ, tay bà run rẩy khi lật từng trang. Bà cũng bật khóc khi đọc đến những dòng cuối cùng của anh trai.

Sau khi đọc xong, bà Thảo nhìn ba đứa cháu trai. Ánh mắt bà không còn sự giận dữ hay khinh miệt nữa, mà là sự xót xa và thương cảm.

“Anh tao... anh tao đã khổ cả đời rồi. Anh ấy còn dùng cả cái chết của mình để dạy cho tụi bây một bài học cuối cùng. Một bài học đáng giá hơn cả nửa tỷ bạc.”

Bà Thảo lau nước mắt. “Giờ thì tao sẽ làm theo di nguyện của anh tao. Tao sẽ dùng nửa số tiền này để xây cầu. Nửa còn lại, tao sẽ chia đều cho ba đứa bây. Nhưng nhớ cho kỹ: Đây không phải là tiền chia chác, đây là tiền bố mày trả lại công sức cho sự chịu đựng của tụi bây. Và từ nay, nếu đứa nào còn bất hòa, còn nhìn nhau bằng ánh mắt tham lam, thì số tiền đó sẽ trở thành mồ chôn cho tình anh em của tụi bây!”

Ba anh em quỳ sụp xuống, ôm lấy nhau khóc nức nở. Nước mắt của họ không còn là nước mắt của sự giả tạo hay sợ hãi, mà là nước mắt của sự hối lỗi và tình thân ruột thịt vừa được tìm thấy.

Sự chia rẽ của họ cuối cùng đã bị hóa giải bởi một di huấn đầy yêu thương của người cha đã khuất. Cái thùng gỗ mun không còn là cái lò thiêu nữa, mà đã trở thành chiếc rương cứu rỗi cho ba tâm hồn đã lầm lạc.

Năm tháng sau.

Chiếc cầu mới bằng bê tông đã được xây xong ở đầu làng, khang trang và vững chắc, mang tên Cầu Hùng Tâm.

Long, Trung và Hùng “nhí” đứng trên cầu, nhìn ngắm dòng sông hiền hòa. Họ đã dùng số tiền cha để lại để xây dựng lại cuộc đời mình. Long sửa được căn nhà cũ. Trung dùng tiền để thanh toán hết nợ nần. Hùng thì đã có một tiệm sửa xe khang trang hơn.

Nhưng quan trọng hơn, họ đã học được cách yêu thương nhau. Không còn những lời cãi vã, không còn sự tính toán.

“Tao nhớ bố quá, Long ạ,” Trung nói khẽ, tay đặt lên vai anh cả.

Long gật đầu. “Bố vẫn ở đây, Trung à. Bố ở trong lòng mình. Bố đã dạy cho mình biết, gia đình là thứ tài sản quý giá nhất, không thể đổi bằng bất cứ đồng tiền nào.”

Hùng nhìn lên trời, mỉm cười. “Cảm ơn bố. Cảm ơn vì bài học cuối cùng.”

Ba anh em đứng cạnh nhau, dưới ánh hoàng hôn rực rỡ, cuối cùng đã tìm lại được sự bình yên và đoàn kết. Cái chết của ông Hùng đã không kết thúc câu chuyện, mà là mở ra một trang mới, trang của sự hàn gắn và tình thân.