Mừng cưới đàng hoàng nhưng mâm cỗ lèo tèo vài ba món, tôi về nhà nhắn tin cho chú rể, và câu trả lời của anh ta đã khiến tôi sững sờ

Tôi phóng chiếc xe bán tải đời mới về quê Thành từ sáng sớm, lòng hân hoan khó tả. Bạn thân chí cốt của tôi, thằng Thành ấy mà, cuối cùng cũng yên bề gia thất. Trong đầu tôi, khung cảnh đám cưới hiện lên rực rỡ: tiếng nhạc rộn ràng, rạp cưới lụa là, và đặc biệt là mâm cỗ phải thật thịnh soạn, đúng với cái tình cảm mà Thành dành cho tôi và bạn bè. Nó là người trọng tình cảm, nên tôi mặc định, đám cưới của nó phải thật tươm tất để gia đình nó nở mày nở mặt với bà con lối xóm, và cũng là để tri ân những người bạn đã không ngại đường xa về chung vui. Tôi đã tự nhủ: “Dù là đám cưới quê, ít nhất cũng phải có gà, có giò, có nem chả, phải không khí một chút chứ!”

Con đường về làng Thành ngoằn ngoèo qua những cánh đồng lúa xanh mướt, mang theo chút hương vị thanh bình của vùng quê mà tôi đã lâu không ghé thăm. Tôi nghĩ đến cảnh tượng Thành khoác lên mình bộ vest chú rể, ánh mắt hạnh phúc nhìn cô dâu hiền dịu. Cái phong bì tôi mang theo dày dặn hơn cả những lần đi đám cưới đồng nghiệp ở thành phố. Đó là tất cả những gì tôi muốn dùng để thể hiện sự chân thành và mong muốn san sẻ niềm vui với nó.

Thế nhưng, khi vừa rẽ vào ngõ, một gáo nước lạnh tạt thẳng vào mọi hình dung đẹp đẽ của tôi.

Cái rạp cưới dựng tạm bợ bằng những tấm bạt cũ kỹ, cột tre xiêu vẹo, trông chẳng khác nào một buổi liên hoan xóm hơn là một đám cưới. Không có cổng hoa tươi, chỉ có vài chùm bóng bay đã xẹp hơi, phất phơ trong gió. Tiếng nhạc xập xình phát ra từ bộ loa cũ rích, nghe rè rè đến khó chịu. Bà con lối xóm mặc đồ bộ, áo ba lỗ, tay cầm quạt nan quạt phành phạch, ngồi túm tụm trò chuyện rôm rả, ai nấy đều vẻ xuề xòa. Đó là sự "giản dị" mà tôi chưa từng nghĩ đến.

Thành ra đón tôi ở đầu ngõ, trên người vẫn là bộ đồ thường ngày – một chiếc áo phông bạc màu và quần jeans cũ, khác xa với hình dung về bộ vest chú rể. Nó gầy đi trông thấy, da sạm nắng, nhưng ánh mắt vẫn ánh lên vẻ rạng rỡ, chân thật của người sắp làm chồng.

"Mày đến rồi à, thằng bạn chí cốt! Lâu lắm rồi mới thấy mặt mày về đây!", Thành vỗ vai tôi bôm bốp. Nụ cười của nó vẫn ấm áp như ngày nào, nhưng cái nghèo khó đã in hằn lên dáng vẻ.

"Thằng quỷ, mày cưới vợ mà chẳng thèm báo tao sớm hơn! Suýt nữa là lỡ rồi đấy!", tôi giả vờ trách móc, nhưng trong lòng vẫn dấy lên một sự khó chịu mơ hồ. Tôi đưa phong bì mừng cưới, thấy nó lúng túng cầm lấy, mặt hơi đỏ lên. Sự ngượng nghịu đó, tôi lúc ấy lại quy kết là do nó tự ti với đám cưới quá đơn sơ này.

Sau vài câu hỏi thăm, Thành dẫn tôi vào bàn khách. Các bàn kê sát nhau, ghế nhựa đã bạc màu, không có khăn trải bàn, chỉ là tấm ván ép cũ kỹ. Tôi nhìn quanh, các mâm cỗ đã được dọn ra. Ánh mắt tôi dừng lại: Một bát canh rau tập tàng, một đĩa đậu phụ luộc chấm mắm tôm, một đĩa lạc rang, và... một đĩa thịt ba chỉ luộc. Chỉ vỏn vẹn có thế.

Một cảm giác sốc và thất vọng tột độ dâng lên trong lòng. “Đây là đám cưới sao? Đây là mâm cỗ mà tôi vượt trăm cây số về ư?” Tôi biết Thành sống giản dị, nhưng đây là đám cưới của nó cơ mà! Ít ra cũng phải làm sao cho tươm tất một chút chứ. Bạn bè xa xôi lặn lội về đây, họ hàng gần xa đến chung vui, nhìn mâm cỗ này thì ăn làm sao cho đành?

Trong đầu tôi, những suy nghĩ ích kỷ bắt đầu nảy sinh và cuộn trào thành cơn bực bội không thể kiềm chế. Tôi đã cất công từ thành phố về đây, bỏ lỡ cả một buổi họp quan trọng, mang theo số tiền mừng cưới mà tôi đã tích cóp bấy lâu. Tôi đã dành cả buổi sáng để tưởng tượng về một ngày vui trọn vẹn, còn bây giờ tôi nhận lại được cái gì? Một bữa ăn còn đạm bạc hơn cả bữa cơm chay ở nhà tôi! Người ta sẽ nhìn vào tôi và nghĩ gì về tình bạn của chúng tôi?

Tôi nhìn sang mấy người bạn cũ ngồi cùng mâm. Ai nấy đều tỏ vẻ ái ngại, cúi đầu lùa cơm, thi thoảng lại liếc nhìn nhau như muốn tìm kiếm sự đồng cảm. Sự bực bội trong lòng tôi càng lúc càng lớn, cảm thấy như thể sự chân thành của mình bị đặt không đúng chỗ, bị xem nhẹ.

Tôi lấy điện thoại ra, không thể kìm nén được nữa. Tin nhắn của tôi được gửi đi, mang theo tất cả sự khó chịu và bực dọc của một người tự cho mình cái quyền phán xét:

"Thành này, tao nói thật nhé. Mâm cỗ đám cưới của mày... sao lại thế này? Quá đạm bạc! Mày làm thế này thì ai coi ra gì? Bạn bè tao đến đây ăn xong lại chê cười cho! Ít ra cũng phải làm sao cho tử tế một chút chứ!"

Tôi gửi xong, lòng vẫn còn ấm ức. Tôi không muốn động đũa vào mâm cỗ trước mặt. Tôi nhìn chằm chằm vào màn hình điện thoại, chờ đợi một lời xin lỗi, một sự giải thích. Trong sự giận dữ vô cớ đó, tôi đã hoàn toàn quên mất đi tình bạn thiêng liêng đã kéo dài gần ba mươi năm. Tôi đã đặt những giá trị vật chất phù phiếm lên trên tất cả.

Chừng vài phút sau, điện thoại rung lên. Tin nhắn từ Thành. Tôi mở ra đọc với tâm thế sẵn sàng cho một cuộc tranh cãi, hoặc ít nhất là một lời giải thích lấp liếm. Nhưng từng chữ một của Thành lại như những gáo nước lạnh tạt thẳng vào mặt tôi, khiến tôi bừng tỉnh khỏi cơn nóng giận vô cớ.

Tin nhắn của Thành hiện lên, ngắn gọn, nhưng sức nặng của nó thì nghìn cân:

"Tao xin lỗi mày nhiều lắm, thằng bạn. Tao biết mâm cỗ không được thịnh soạn như mày mong đợi. Nhưng mày biết đấy, gia đình tao mấy năm nay khó khăn lắm. Bố tao bị tai biến nhẹ, mọi chi phí thuốc thang đã hút hết tiền tiết kiệm. Bố mẹ tao đã phải vay mượn khắp nơi để lo cho đám cưới của tao. Tao không muốn bố mẹ phải gánh thêm nợ nần vì một bữa tiệc linh đình đâu. Tao chỉ muốn tổ chức một đám cưới thật đơn giản, thật ấm cúng, để gia đình đỡ vất vả, để bố mẹ không phải lo nghĩ thêm nữa. Bữa cơm này tuy giản dị, nhưng là cả tấm lòng của bố mẹ và của tao. Mày hiểu cho tao nhé, bạn."

Đọc xong tin nhắn của Thành, tôi như chết lặng. Cả người tôi bỗng chốc trở nên lạnh toát, không phải vì cái se lạnh của gió chiều, mà là vì một cảm giác xấu hổ và hối hận tột cùng đang cuộn trào trong lòng. Tôi đã nói gì thế này? Tôi đã làm gì thế này? Thành là bạn thân của tôi, là người tôi yêu quý nhất, vậy mà tôi lại buông ra những lời lẽ ích kỷ và vô tâm đến vậy, hoàn toàn không biết gì về nỗi khó khăn mà nó đang gánh chịu. Tôi đã tự đóng mình trong cái vỏ bọc hào nhoáng của thành phố mà quên mất đi gốc rễ, quên mất đi sự cảm thông cơ bản nhất của một con người.

Mắt tôi cay xè. Những hình ảnh về Thành từ thuở bé bỗng ùa về, rõ nét và đau nhói: Thằng Thành hiền lành, luôn nhường nhịn bạn bè; thằng Thành đã từng đạp xe hàng chục cây số chỉ để mang cho tôi cuốn sách mà tôi muốn mượn; thằng Thành đã từng thức trắng đêm kèm tôi học bài trước mỗi kỳ thi. Nó luôn nghĩ cho người khác trước tiên, còn tôi, tôi lại chỉ nghĩ cho thể diện và cái dạ dày của bản thân mình. Tôi đã quá quen với những đám cưới sang trọng, những tiêu chuẩn phù phiếm của mình đã vô tình đè nặng lên cuộc sống của bạn bè.

“Tao đã quên mất rằng, tình bạn, tình thân, sự chân thành mới là điều đáng quý nhất, chứ không phải là những món ăn đắt tiền. Tao đã tự cho mình cái quyền phán xét, cái quyền trách móc, mà không hề tìm hiểu, không hề cảm thông.” Giọng nói tự trách vọng lên trong đầu tôi, đay nghiến đến rát bỏng.

Tôi hít một hơi thật sâu, cố gắng trấn tĩnh lại. Tay tôi run run, vội vàng gõ lại tin nhắn, từng chữ như được viết bằng nước mắt và sự ăn năn:

"Thành ơi, tao xin lỗi. Tao thật sự xin lỗi mày. Tao đã quá ích kỷ, quá nông nổi. Tao đã không hiểu chuyện, đã không nghĩ cho mày. Mày đừng giận tao nhé. Tao sai rồi. Xin lỗi mày, bạn thân của tao."

Tôi gửi đi, lòng nóng như lửa đốt. Tôi ước gì có thể quay ngược thời gian, ước gì tôi chưa bao giờ gửi cái tin nhắn ngu ngốc kia. Tôi đứng bật dậy, không thể ngồi yên, bước ra khỏi bàn khách, đi tìm Thành. Mấy người bạn cũ nhìn tôi với ánh mắt dò hỏi, nhưng tôi không còn tâm trí để giải thích nữa.

Tôi thấy Thành đang đứng ở cuối rạp, nói chuyện với mấy người họ hàng lớn tuổi. Vẻ mặt nó vẫn hiền khô, ánh mắt vẫn rạng rỡ, như thể tin nhắn của tôi chưa bao giờ đến vậy. Điều đó càng khiến tôi cảm thấy tồi tệ hơn. Thành tôi là thế đó, dù có buồn, có tủi, nó cũng sẽ cố gắng che giấu, không để ai phải bận lòng.

Tôi tiến lại gần, gọi khẽ: "Thành ơi!"

Nó quay lại, thấy tôi, hơi ngạc nhiên: "Sao thế, mày không ngồi ăn à? Để đói thì mệt đấy."

Tôi nhìn thẳng vào mắt nó. Ánh mắt ấy vẫn trong veo, không một chút oán trách. Tôi không nói gì, chỉ giơ điện thoại lên, cho nó xem tin nhắn tôi vừa gửi. Thành đọc, rồi nó khẽ cười, nụ cười nhẹ nhàng mà chứa đựng bao nhiêu sự thấu hiểu, sự bao dung vô bờ bến.

"Mày nghĩ gì vậy, thằng ngốc? Bạn bè với nhau mà. Có gì đâu mà phải xin lỗi.", Thành nói, giọng trầm ấm. "Mày về được đây là tao mừng rồi. Mấy cái chuyện linh tinh này, mày bận tâm làm gì. Mày không có lỗi, lỗi là do tao không kịp kể cho mày nghe những khó khăn ở đây."

Tôi không kìm được nữa, nước mắt trực trào, lăn dài trên má. "Không phải linh tinh đâu Thành. Tao sai rồi. Sai thật rồi. Tao đã làm mày buồn phải không? Tao... tao vô tâm quá."

Thành lắc đầu, đưa tay lau vội nước mắt cho tôi. "Không, không đâu. Tao hiểu mà. Mày chỉ muốn tốt cho tao thôi. Nhưng mà... tao chỉ muốn bố mẹ tao không phải lo lắng nhiều nữa. Cuộc sống ở quê đâu có dễ dàng gì, mỗi đồng tiền đều phải đánh đổi bằng mồ hôi, nước mắt."

Nó nói xong, cả hai chúng tôi chìm vào im lặng. Có lẽ không cần nói thêm bất cứ lời nào nữa. Chúng tôi hiểu nhau mà. Tình bạn của chúng tôi đã trải qua bao nhiêu thử thách, một chút hiểu lầm này có đáng là gì. Sự hối hận của tôi, Thành đã cảm nhận được hết.

"Vào ăn cơm với tao đi, Thành.", tôi nói, giọng nghẹn ngào. "Hôm nay là ngày vui của mày. Tao muốn ngồi ăn cùng mày, muốn chung vui với mày."

Thành mỉm cười, một nụ cười thật hiền, như một lời tha thứ không lời. "Được thôi, thằng bạn. Lâu lắm rồi chúng mình mới có dịp ngồi ăn cơm cùng nhau như thế này."

Chúng tôi quay lại bàn, ngồi xuống đối diện nhau. Tôi nhìn mâm cỗ trước mặt. Bỗng nhiên, những món ăn giản dị kia không còn vẻ đạm bạc, tẻ nhạt như lúc đầu nữa. Chúng trở nên ấm áp lạ thường, như đang tỏa ra một thứ ánh sáng của tình thân, của sự sẻ chia, của sự chắt chiu. Tôi hít một hơi thật sâu, mùi hương mộc mạc của đậu phụ, mắm tôm và rau tập tàng như xoa dịu tâm hồn tôi.

Tôi gắp một miếng đậu phụ luộc, chấm vào bát mắm tôm. Hương vị mộc mạc, đậm đà lan tỏa trong khoang miệng, gợi nhớ về những bữa cơm tuổi thơ nghèo khó mà ấm áp. Rồi một miếng thịt ba chỉ, béo ngậy mà không hề ngán. Bát canh rau tập tàng thanh mát, ngọt dịu. Mỗi món ăn đều mang một hương vị rất riêng, rất đỗi quen thuộc của những bữa cơm quê, được chuẩn bị bằng tất cả tấm lòng và sự cẩn trọng của gia đình Thành, không phải để khoe khoang, mà là để tiếp đãi một cách chân thành nhất trong khả năng của họ. Đây không phải là một bữa tiệc linh đình, mà là một bữa cơm gia đình đúng nghĩa, thấm đẫm tình người.

Chúng tôi vừa ăn vừa trò chuyện, không còn những câu chuyện xã giao khách sáo. Chúng tôi nói về những kỷ niệm cũ, về những ước mơ dang dở. Thành kể về cuộc sống ở quê, về công việc làm nông, về những khó khăn mà gia đình nó đang phải đối mặt. Nó nói về tình yêu của nó với cô dâu, về mong muốn xây dựng một gia đình nhỏ bé nhưng thật hạnh phúc. Giọng nó trầm ấm, đôi mắt lấp lánh niềm vui.

Tôi lắng nghe nó nói, và tôi thấy mình thật nhỏ bé. Tôi đã sống trong cái vỏ bọc của những giá trị vật chất, của những tiêu chuẩn mà xã hội đặt ra, mà quên mất đi những điều cốt lõi: sự an yên, tình yêu thương và sự sẻ chia. Thành, với cuộc sống giản dị của nó, lại đang sống một cuộc đời đầy đủ hơn tôi rất nhiều. Nó có một gia đình yêu thương, có một người vợ hiền thảo, và có một trái tim nhân hậu, luôn nghĩ cho người khác.

Tôi nhìn sang cô dâu, đang ngồi cạnh Thành, ánh mắt hiền dịu. Cô ấy không xinh đẹp lộng lẫy, nhưng có một vẻ đẹp mộc mạc, chân chất của người con gái nông thôn. Cô ấy cười nói rạng rỡ, không hề có vẻ gì là ái ngại hay tủi thân về mâm cỗ đơn sơ này. Cô ấy gắp thức ăn cho mẹ chồng, cho Thành, và cho cả tôi với một sự tự nhiên, trìu mến. Có lẽ, cô ấy cũng giống Thành, trọng tình cảm hơn vật chất.

Suốt bữa ăn, tôi không còn cảm thấy khó chịu hay bực bội nữa. Thay vào đó là một sự bình yên lan tỏa trong lòng, một sự thanh lọc cảm xúc. Tôi nhận ra rằng, giá trị của một đám cưới không nằm ở những món ăn đắt tiền hay những bộ váy áo lộng lẫy, mà nằm ở sự chân thành, ở tình cảm mà những người tham dự dành cho cô dâu chú rể. Bữa cơm quê giản đơn này, đối với tôi, bỗng trở nên thiêng liêng và ý nghĩa hơn bất kỳ bữa tiệc sang trọng nào tôi từng dự.

Kết thúc bữa tiệc, tôi ở lại giúp Thành dọn dẹp. Cùng với bà con lối xóm, chúng tôi chuyền tay nhau những chiếc bát, chiếc đĩa, tiếng nói cười rộn ràng cả một góc sân. Tôi thấy những người phụ nữ trong xóm không ngần ngại xắn tay áo vào bếp, làm việc không ngừng nghỉ, với nụ cười hiền hậu. Đây là tình làng nghĩa xóm, là cái tình mà tôi đã đánh mất ở thành phố phồn hoa. Tôi cảm thấy thật sự hòa mình vào không khí nơi đây, một không khí ấm áp, gần gũi và đầy tình người. Không còn khoảng cách giữa người thành phố và người nông thôn, chỉ còn lại những trái tim chân thành.

Trước khi ra về, tôi ôm Thành thật chặt, nước mắt vẫn còn đọng lại trên mi. "Thành ơi, cảm ơn mày nhiều lắm. Cảm ơn mày đã cho tao một bài học nhớ đời. Mày cứ sống hạnh phúc nhé. Gia đình là trên hết. Bố mẹ mày, vợ mày và cả tao nữa, luôn yêu quý mày. Lúc nào cần tao, cứ gọi, đừng ngại. Mày phải hứa với tao đấy."

Thành vỗ vai tôi. "Thằng ngốc! Mãi là bạn thân mà. Lần sau về đây, tao đãi mày một bữa thật ngon, có đủ nem, giò, gà quay nhé, bằng chính sức lao động của hai vợ chồng tao!" Nó cười phá lên, và tôi cũng cười theo. Tôi hiểu, lời hứa đó không phải là sự cố gắng để làm hài lòng tôi nữa, mà là một lời hứa về sự vươn lên, về một tương lai tươi sáng hơn.

Trên đường về, tôi không còn cảm thấy nặng nề hay khó chịu như lúc đến nữa. Lòng tôi nhẹ bẫng, và một sự bình yên khó tả dâng tràn. Tôi đã học được một bài học quý giá về sự cảm thông, về tình bạn, và về những giá trị đích thực trong cuộc sống. Tôi thầm nhủ: "Từ giờ trở đi, tôi sẽ sống bao dung hơn, biết nghĩ cho người khác nhiều hơn, và không bao giờ đánh giá một ai đó chỉ qua vẻ bề ngoài hay những giá trị vật chất phù phiếm."

Mâm cỗ đám cưới của Thành, dù đạm bạc, nhưng lại là mâm cỗ ý nghĩa nhất mà tôi từng được ăn, bởi nó thấm đẫm tình bạn, sự sẻ chia và một bài học sâu sắc về nhân cách.