Buổi chiều cuối tuần, gió từ những tòa nhà cao tầng thổi dồn xuống lòng phố chật cứng xe cộ. Minh Anh ngồi trong quán cà phê nhỏ gần công ty, ánh mắt thỉnh thoảng lại dõi ra cửa kính nơi con đường dường như không bao giờ ngủ. Trên tay cô là chiếc điện thoại sáng màn hình với tin nhắn của Đức:
“Tối nay ăn với anh nhé? Anh đặt bàn rồi.”
Minh Anh khẽ mỉm cười. Đức lúc nào cũng tinh tế và chu đáo, điều ấy từng khiến trái tim cô rung động ngay từ lần đầu gặp gỡ trong một buổi hội thảo. Anh tự tin, lịch lãm, có giọng nói trầm và ánh mắt biết cách thu hút. Bắt đầu yêu anh, Minh Anh nghĩ rằng mình thật may mắn.
Nhưng chỉ khi đặt điện thoại xuống bàn, lòng cô lại gợn lên chút băn khoăn khó tả.
Cửa quán mở ra, Đức bước vào với bộ vest vừa vặn, mùi nước hoa đắt tiền thoang thoảng. Anh nhìn quanh rồi thấy cô, đôi môi cong nhẹ lên:
— Em đợi anh lâu chưa?
— Không, em cũng vừa mới đến.
Đức ngồi xuống, đặt chùm chìa khóa xe lên bàn một cách có chủ ý, như thể muốn nó hiện diện rõ ràng giữa hai người. Minh Anh thoáng nhìn nhưng không nói gì. Cô quen với việc Đức phô bày sự thành đạt của mình, giống như một thói quen cố hữu không thể thay đổi.
— Tuần tới mình về quê em nhé — Minh Anh nói nhẹ nhàng — Ba mẹ em muốn gặp anh.
Đức hơi khựng lại. Chỉ một giây, nhưng đủ để Minh Anh nhận ra.
— Ở… dưới đó hả? — Anh nhíu mày.
— Vâng. Ba mẹ em muốn biết người đàn ông mà em định gắn bó cả đời.
Đức cười gượng:
— Thì anh sẽ sắp xếp. Nhưng… quê em hơi xa đúng không? Anh sợ ở đó không có chỗ nào phù hợp để anh làm việc. Đang có nhiều dự án anh phải theo sát…
Minh Anh nắm tay anh, nói nhỏ:
— Chỉ vài ngày thôi mà. Gia đình em rất bình dị, nhưng mọi người đều yêu thương và hiếu khách.
Đức rút tay ra một cách khéo léo:
— Anh biết chứ. Nhưng em xem, chúng ta đang hướng đến tương lai, đúng không? Mình nên tập trung vào việc xây dựng cuộc sống tốt hơn. Quê nghèo… không phải là điều em muốn quay lại mãi.
Từ “quê nghèo” khiến Minh Anh thấy chua xót. Cô uống ngụm nước để giấu đi cảm xúc vừa dâng lên trong mắt.
— Đó là nơi em sinh ra — cô đáp, nhẹ thôi nhưng kiên định.
Đức im lặng vài giây, rồi lại cười như không có chuyện gì xảy ra:
— Thôi nào, đừng nói chuyện buồn nữa. Tối nay ăn gì để anh gọi trước?
Minh Anh không trả lời, lòng cô nặng như đang ôm một tảng đá.
Tối hôm đó, về đến căn hộ thuê nhỏ xinh nhưng ấm cúng, Minh Anh nhận được điện thoại của mẹ. Giọng mẹ cô mừng rỡ:
— Cuối tuần này đưa Đức về đi con. Ba mẹ trông mong lắm.
Minh Anh nhìn quanh căn phòng. Bức ảnh gia đình đặt trên kệ, ba mặc áo bà ba, mẹ cười hiền, còn cô lúc ấy chỉ là cô bé tóc tết hai bên, ôm bó lúa đứng giữa sân nhà. Bẵng đi mấy năm lên thành phố, cô đã quen với ánh đèn và sự vội vã nơi đây, đến mức mỗi lần nhớ quê, lòng lại đau như có ai xoắn lại.
— Dạ… — Cô chậm rãi — Đức sẽ về cùng con.
Bên kia đầu dây, mẹ cô nói nhỏ hơn, như đang ngập ngừng điều gì:
— Mà… Đức có yêu thương con thật lòng không? Có tôn trọng quê mình chứ con?
Minh Anh đứng im lặng, nghe tiếng gió ngoài ô cửa thổi lách qua khe cửa kính như một lời thúc giục phải thành thật. Nhưng rồi cô vẫn trả lời:
— Dạ, anh ấy là người tốt, mẹ yên tâm.
Cô gác máy mà trái tim nặng thêm một tầng lo lắng.
Cuối tuần đến nhanh hơn cô tưởng. Đức lái xe đến đón cô, chiếc xe bóng loáng phản chiếu ánh mặt trời và sự tự tin không che giấu. Anh mở cửa xe cho cô như một quý ông, nhưng ánh mắt có thoáng chút vội vàng như thể anh chỉ muốn chuyến đi này kết thúc càng sớm càng tốt.
— Mình đi nhanh rồi về sớm nhé — anh nói, vừa cài dây an toàn — Anh còn lịch gặp đối tác đầu tuần tới.
Minh Anh gật đầu, tự nhủ phải cố làm chuyến đi này suôn sẻ. Cô tin rằng chỉ cần Đức thật sự cảm nhận được sự ấm áp từ gia đình mình, anh sẽ thay đổi cách nhìn.
Đường về quê hẹp dần. Xe rời xa những tòa nhà cao tầng, băng qua những cánh đồng xanh trải dài, những con sông lặng lẽ trôi và những mái nhà ngói đỏ cũ kỹ. Mưa chiều lất phất, gió mang theo mùi phù sa quen thuộc khiến lòng Minh Anh khẽ rung lên.
— Đường gì mà xấu vậy? — Đức nhăn mặt khi xe xóc một cái mạnh.
— Người ta đang sửa đường — cô cười nhẹ — Với lại, có những điều càng mộc mạc càng đáng trân quý.
— Ừm… nếu nói về văn hóa thì anh đồng ý. Nhưng sống thì… nên ở nơi văn minh một chút.
Minh Anh im lặng.
Gia đình Minh Anh thử lòng Đức – người yêu cô – bằng cách đưa anh về căn nhà cũ nơi cả nhà giả vờ sống trong hoàn cảnh ngh-èo kh-ó. Đức luôn tỏ ra chiều chuộng Minh Anh nhưng lại ngấm ngầm làm điều khiến cô ch-ết l-ặng...
Xe dừng trước một căn nhà nhỏ tường cũ, mái ngói loang lổ. Cổng tre xiêu xiêu, vườn rau mướt xanh nằm bên cạnh ao nước trong. Mẹ cô chạy ra, tay còn dính đất, nụ cười rạng rỡ:
— Hai đứa về rồi đó hả!
Bà nắm tay Đức:
— Đi đường vất vả không con?
Đức cúi đầu chào, nhưng đôi mắt lơ đãng khắp nơi, chẳng giấu nổi sự thất vọng trước khung cảnh quê mùa.
Ba Minh Anh từ trong nhà bước ra, cười hiền:
— Chàng rể tương lai đây rồi. Vào nhà rửa mặt nghỉ cho khỏe đã con.
— Dạ, con cảm ơn… — Đức đáp, nhưng giọng thiếu tự nhiên.
Minh Anh quan sát từng biểu cảm của anh. Tim cô khẽ nhói lên mỗi lần bắt gặp ánh nhìn chê bai thoáng qua nơi ánh mắt anh.
Trong bữa cơm tối, mẹ nấu toàn món dân dã: cá kho, canh rau ngót vườn nhà, chén mắm ớt cay. Đức chỉ ăn vài miếng lấy lệ rồi đặt đũa xuống, liên tục xem điện thoại. Khi chú họ của Minh Anh kể chuyện đi cấy, anh gần như không đáp, chỉ mỉm cười gượng rồi nhìn sang nơi khác.
Một khoảnh khắc, Minh Anh bắt gặp ánh mắt ba mình. Trong ánh mắt ấy, cô đọc thấy nỗi buồn mà ba đang cố che giấu.
Căn nhà đầy tiếng cười nói nhưng lòng cô lại như rơi vào sự trống rỗng đáng sợ.
Đêm xuống, bầu trời tối mịt đầy sao không bị che bởi ánh đèn đô thị. Minh Anh ngồi trước hiên nhà, tay chạm vào mảnh gỗ cũ từng là bàn học năm xưa. Cô nhớ cái cảm giác muốn lớn thật nhanh để rời khỏi nơi này. Nhưng giờ đây, trở lại rồi, cô mới hiểu: lớn lên khiến người ta xa dần những điều bình yên nhất.
Đức bước ra, khoanh tay trước ngực:
— Em biết không, ở đây thật sự không phù hợp với anh.
Cô quay lại nhìn anh, hơi lạnh từ gió đêm khiến sống mũi cay cay.
— Không phù hợp chỗ nào?
— Tất cả. Anh cảm thấy… ngột ngạt. Và… — Đức hạ giọng — Em nên suy nghĩ lại chuyện để họ can thiệp quá nhiều vào cuộc sống của mình. Mình sống ở thành phố rồi. Đừng để những thứ… nghèo khó này níu kéo.
Minh Anh sững người.
Đức tiến đến gần, nắm nhẹ tay cô, thì thầm:
— Nếu em muốn tương lai tốt đẹp, hãy rời xa nơi này. Anh không muốn dính dáng đến những điều… thấp kém như vậy.
Tay Minh Anh run lên. Cô nhìn vào mắt Đức, cố tìm sự yêu thương từng khiến cô tin tưởng, nhưng cô chỉ thấy sự kiêu ngạo lạnh băng.
— Anh nói vậy là sao? — giọng cô khàn đi — Gia đình, quê hương của em… là “thấp kém” trong mắt anh ư?
Đức chau mày:
— Anh không nói vậy. Nhưng em hiểu đó. Chúng ta hướng đến tương lai sáng sủa. Những gì cũ kỹ này… nên bỏ lại.
Những lời ấy như mũi dao cứa sâu. Bên trong căn nhà, tiếng cười nói của người thân bỗng chốc trở nên xa xăm.
Minh Anh đứng bật dậy:
— Em cần ở một mình.
Cô bước vào nhà để lại Đức đứng dưới bóng tối, mặt cau có vì không hiểu sao cô lại “phản ứng quá”.
Đêm ấy, Minh Anh nằm mà không sao chợp mắt. Nỗi hụt hẫng cuộn lên từng đợt, không phải vì Đức không hoàn hảo — mà vì cô bắt đầu nhận ra tình yêu của anh chưa bao giờ đủ rộng để ôm trọn những điều gắn liền với cô.
Cô chợt nghĩ đến lời mẹ từng hỏi. Lúc đó, cô đã không dám thành thật. Nhưng hôm nay… chính trái tim cô đã trả lời thay.
Sáng hôm sau, tiếng gà gáy vang lên từ xa, ánh nắng chiếu nghiêng qua khe cửa gỗ, phủ màu vàng nhạt trên nền đất. Minh Anh thức dậy từ rất sớm, dù đêm qua gần như thức trắng. Mẹ cô đang lúi húi nhóm bếp. Mùi khói bếp, mùi cháo trắng hòa quyện trong không khí khiến cô thấy sống mũi cay cay.
— Con dậy rồi đó hả? — mẹ quay lại, cười ấm áp — Tối qua ngủ ngon không?
Minh Anh không trả lời ngay. Cô bước đến ôm mẹ từ phía sau.
— Mẹ ơi… — cô khẽ gọi, giọng run nhẹ.
Mẹ nắm tay cô, cảm nhận được điều gì không ổn.
— Có chuyện gì à con?
Minh Anh lắc đầu, nhưng nước mắt lại rơi xuống tay mẹ.
— Con xin lỗi vì không thể bảo vệ những điều thuộc về mình sớm hơn.
Mẹ không hỏi thêm. Bà chỉ xoa lưng con gái, như ngày Minh Anh còn bé vấp ngã giữa sân.
Bữa sáng đơn giản: cháo trắng nấu bằng gạo trong vườn, ít lá hành, chén cá khô rim. Đức nhìn nó như nhìn một món ăn xa lạ.
— Ơ… sáng nay mình không ăn gì khác hả em? — Đức hỏi nhỏ, cố nở nụ cười xã giao.
Ba Minh Anh ngẩng đầu cười hiền:
— Ở quê chú có gì ăn nấy. Nhưng đảm bảo sạch, ngon và tốt cho sức khỏe lắm đó con.
Đức gật đầu nhưng chỉ húp vài thìa cho phải phép rồi đặt thìa xuống.
Minh Anh quan sát tất cả, từng chút một.
Sau bữa ăn, ba dẫn Đức đi thăm vườn. Ông hồ hởi giới thiệu từng luống rau, từng hàng cây ăn trái mà ông tự tay vun trồng. Đức nhìn qua loa, cố giữ vẻ lịch sự nhưng rõ ràng đang đếm từng phút để thoát khỏi nơi này.
Khi đi ngang ao nước, chú họ Minh Anh bưng ra chiếc vó cá vừa kéo lên, reo lên khoe cá lớn. Đức bĩu môi:
— Ai lại tự hào mấy cái chuyện này…
Gia đình Minh Anh thử lòng Đức – người yêu cô – bằng cách đưa anh về căn nhà cũ nơi cả nhà giả vờ sống trong hoàn cảnh ngh-èo kh-ó. Đức luôn tỏ ra chiều chuộng Minh Anh nhưng lại ngấm ngầm làm điều khiến cô ch-ết l-ặng...
Câu nói ấy nhỏ nhưng đủ lọt vào tai Minh Anh. Cô siết chặt tay, cảm giác như trái tim mình bị ai đó bóp nghẹt.
Đến trưa, Đức lại lấy điện thoại ra gọi cho thư ký:
— Chuẩn bị sẵn lịch cho tôi… Không, tôi sẽ về sớm hơn dự tính… Việc quan trọng hơn nhiều.
Anh nói không chút ngại ngần trước mặt gia đình Minh Anh.
Ba mẹ cô nhìn nhau. Một ánh nhìn rất khẽ… nhưng Minh Anh nhận ra: sự thất vọng đã hiện rõ.
Cô không thể chịu đựng thêm một giờ phút nào nữa trong sự ngượng ngùng và tổn thương ấy.
Cô gọi Đức ra ngoài hiên.
— Anh không cần phải cố gắng nữa — Minh Anh nói bằng giọng bình thản đến lạ — Em hiểu rồi.
Đức nhíu mày:
— Ý em là sao?
— Rằng anh không hề yêu con người thật của em. Anh chỉ yêu một phiên bản mà anh nghĩ sẽ phù hợp với anh. Một cô gái cắt đứt quá khứ, rời bỏ nguồn cội, sống theo tiêu chuẩn của anh.
Đức cười khẩy:
— Em đang làm quá lên rồi đấy Minh Anh. Tương lai của chúng ta nên khác, tốt hơn chứ. Anh chỉ muốn em… nâng tầm bản thân.
Minh Anh nhìn sâu vào mắt anh:
— Nhưng trong mắt anh, quê hương em là thứ đáng xấu hổ. Gia đình em là gánh nặng. Như vậy… anh yêu được gì ở em?
Đức im lặng một thoáng, rồi đáp:
— Anh yêu em vì em đẹp, thông minh, phù hợp để sánh bước cùng anh trong môi trường của anh. Nhưng nếu để cuộc đời anh vướng vào những điều… nghèo nàn này, thì…
Minh Anh ngắt lời:
— Thì anh sẽ rời xa em.
Đức hơi sững lại. Minh Anh cười nhạt:
— Không cần nói nữa đâu. Em đã biết kết quả từ lâu rồi. Chỉ là… em mất thời gian để đối diện.
— Em nghĩ kỹ đi. Nếu chia tay anh, em đang tự tay hủy tương lai đó — Đức nâng giọng.
Minh Anh lắc đầu:
— Không, em đang giữ lại tương lai thật sự của chính mình.
Cô hít một hơi sâu rồi nói:
— Chúng ta… dừng lại ở đây.
Đức nhìn cô, ánh mắt pha giữa tức tối và không thể tin nổi:
— Em sẽ hối hận.
— Có thể — Minh Anh mỉm cười — Nhưng ít ra em không hối hận vì đã bảo vệ những gì tốt đẹp nhất trong lòng mình.
Đức quay lưng đi, lên xe và phóng đi không một lời chào ai trong gia đình. Cát trên đường bật tung lên, hạt nhỏ rơi vương trên tóc Minh Anh.
Tiếng động cơ xa dần… rồi mất hút sau hàng cây.
Không có lấy một lần ngoái đầu lại.
Minh Anh đứng lặng. Gió thổi qua mái tóc cô, mang theo cảm giác tự do xen lẫn đau nhói.
Ba mẹ bước đến bên con gái.
— Con ổn chứ? — ba hỏi, ánh mắt lo lắng nhưng đầy yêu thương.
Minh Anh gật nhẹ:
— Con ổn, ba mẹ à. Con chỉ… nhận ra mình đã chạy quá xa mà quên mất mình xuất phát từ đâu.
Ba đặt tay lên vai cô:
— Nhà mình lúc nào cũng mở cửa cho con. Đừng để ai làm con thấy xấu hổ vì điều đó.
Mẹ ôm cô vào lòng:
— Tình yêu mà không yêu cả cội nguồn của con… thì chưa bao giờ là yêu.
Minh Anh bật khóc, nhưng đó là những giọt nước mắt giải thoát.
Những ngày sau đó, Minh Anh quyết định ở lại quê thêm một thời gian. Cô phụ ba làm vườn, phụ mẹ nấu cơm, đi chợ cùng mấy cô hàng xóm, tối đến lại cùng mọi người ngồi uống trà dưới hiên.
Cô dần thấy rõ: thứ mà cô từng coi là “nhỏ bé”, lại chính là thứ làm nên con người cô.
Một hôm, khi đang dọn mớ tài liệu cũ trong phòng, Minh Anh tìm được quyển sổ ngày bé cô ghi ước mơ:
“Sau này lớn lên con muốn về quê mở khu vườn thật to, ai cũng đến chơi và ăn rau sạch của con làm.”
Minh Anh bật cười. Hóa ra có những giấc mơ chỉ ngủ quên, chứ không mất đi.
Cô xin nghỉ việc ở công ty, bắt tay vào kế hoạch phát triển trang trại làm nông sản sạch theo mô hình mới: liên kết trong vùng, tập huấn kỹ thuật, bán hàng qua mạng xã hội. Ban đầu nhiều người cười, bảo cô “chỉ là con gái quê”, nhưng cô không bỏ cuộc.
Cô dùng kiến thức marketing đã học trong nhiều năm để thay đổi hành vi tiêu dùng của người thành phố, nâng cao giá trị sản phẩm quê nhà. Rồi một ngày, những đơn hàng đầu tiên đến. Sau đó là hàng trăm đặt hàng mỗi tuần.
Bạn bè từ thành phố bất ngờ gọi:
— Minh Anh, sao dạo này thấy dự án của cậu hot thế?
— Cậu về quê làm rồi à? Đỉnh thật đó!
Cô chỉ cười:
— Tớ… về nhà thôi.
Một buổi sáng sớm, Minh Anh đứng trước khu vườn xanh mướt, nhìn những giọt sương long lanh trên lá. Nắng mai xuyên qua tán cây chiếu vàng rực. Tiếng chim ríu rít trên mái nhà khiến lòng cô nhẹ nhõm.
Cô chợt nhận ra: lần đầu tiên sau rất lâu, trái tim cô hoàn toàn thanh thản.
Mẹ bước đến cạnh cô, hỏi:
— Con có hối hận gì không?
Minh Anh nhìn lên bầu trời cao rộng:
— Con chỉ hối hận vì đã từng thấy xấu hổ về quê hương mình.
Ba từ phía sau đi lại, cười hiền như mọi khi:
— Quan trọng là giờ con đã về. Cội nguồn không bao giờ quay lưng với con.
Minh Anh nắm tay ba mẹ. Ánh nắng phủ lên ba người một màu bình yên.
Chiều hôm ấy, trước cổng nhà có tiếng gọi:
— Minh Anh ơi! Mua xoài nhà tớ không? Vừa hái nè!
Là anh Tùng — người bạn thuở nhỏ, nhà ở cuối xóm. Anh cao hơn ngày xưa, nước da rám nắng, nụ cười chân thành như khiến nắng chiều cũng ấm thêm.
Minh Anh cười:
— Bao nhiêu ký đó?
— Bán gì mà bán… Tặng em hết!
— Không được, tớ mua để hỗ trợ bà con chứ không xin đâu.
— Vậy thì… em cho anh thêm một nụ cười nữa coi như đủ rồi.
Minh Anh giả vờ lườm anh, nhưng không giấu được nụ cười thật sự trên môi.
Trong khoảnh khắc ấy, Đức bỗng trở thành một cái tên mờ nhạt. Thành phố hoa lệ kia bỗng hóa thành một vùng ký ức xa xôi. Còn nơi đây — nơi có mùi lúa chín, tiếng cười chan hòa và những con người chân thành — mới là nơi trái tim cô thuộc về.
Buổi tối, Minh Anh ngồi trước hiên, nhìn đàn đom đóm bay lấp lánh trong sân. Mẹ mang cho cô ly trà nóng, ngồi xuống bên cạnh.
— Con biết không — mẹ nói thật khẽ — Hạnh phúc đến từ những điều chân thật nhất. Khi con tìm được người yêu con vì con là con, không phải vì con thay đổi để hợp với họ… thì đó mới là tình yêu.
Minh Anh mỉm cười, mắt ánh lên niềm hy vọng mới:
— Con nghĩ… tình yêu ấy sẽ đến khi con thật sự sẵn sàng. Còn bây giờ… con chỉ muốn sống đúng với trái tim mình.
Mẹ nắm lấy tay cô:
— Thế là đủ rồi.
Ánh đèn vàng trong nhà hắt ra thềm đất. Tiếng côn trùng ngân nga trong đêm. Mùi thơm của ruộng đồng len lỏi từng nhịp thở.
Minh Anh ngẩng đầu nhìn bầu trời đầy sao.
Lần đầu tiên trong đời, cô cảm thấy mình không mất gì cả. Cô tìm lại được tất cả: tình yêu gia đình, sự tự trọng, và cội nguồn của chính mình.
Nơi ấy không hề nghèo.
Nơi ấy có tất cả yêu thương trên đời.
Và cô biết:
Dù tương lai có ra sao…
Trái tim cô vẫn sẽ luôn hướng về nơi gọi là NHÀ.