Những ngày cuối tháng tám, cái nắng vẫn còn le lói trên mái ngói cũ và thềm nhà lát đá, nhưng gió thu đã bắt đầu se se thổi về. Vợ chồng tôi đã bàn nhau từ lâu, kỳ nghỉ lễ Quốc khánh sắp đến sẽ là dịp hoàn hảo để cả gia đình đi du lịch thay đổi không khí. Suốt mấy tháng chạy đôn đáo chuyện chuyển nhà, đóng tiền đặt cọc, rồi các thủ tục vay ngân hàng khiến cả hai vợ chồng đều mệt nhoài. Con gái tôi – bé Mít – cũng vừa kết thúc kỳ thi cuối kỳ, cả nhà quyết tâm tự thưởng cho mình vài ngày thư thả.
Thật ra trước chuyến đi này, trong lòng tôi còn canh cánh một chuyện. Số tiền trăm triệu để trả thêm một phần nhà, tôi không gửi ngân hàng mà cất trong phòng làm việc trên tầng hai. Vợ chồng tôi vốn tính kín đáo, hạn chế để quá nhiều người biết về việc mua nhà và số tiền đóng vào từng đợt. Chi Phượng – người giúp việc – là người duy nhất ngoài gia đình biết chỗ tôi cất tiền, nhưng tôi luôn nghĩ rằng mối quan hệ giữa chúng tôi đủ tin tưởng. Chị ấy đã làm việc cho gia đình hơn ba năm, gắn bó với con gái tôi như một người dì. Mỗi buổi chiều chị vẫn tỉ mỉ đón Mít từ trường về, vừa đi vừa kể cho con bé nghe đủ thứ chuyện vui. Mít quý chị lắm, đến mức đôi khi còn ôm lấy chị mà thủ thỉ: “Sau này dì Phượng vẫn ở với con nhé?”.
Tôi nhìn cảnh đó không khỏi ấm lòng: giữa cuộc sống bộn bề này, có người yêu thương con mình thật lòng là điều không dễ tìm. Gia cảnh chị Phượng không khá giả. Chị từng kể chồng mất sớm, một mình nuôi con trai đang học nghề sửa xe máy ở quê. Con trai chị – thằng Tài – hiền lành, chăm chỉ, lâu lâu lại ghé nhà tôi chơi, vừa thăm mẹ vừa sửa giúp vài thứ lặt vặt quanh nhà. Chúng tôi coi chị như người nhà, thử hỏi có lý do gì để nghi ngờ?
Thế nên trước khi đi, tôi chỉ cẩn thận kiểm tra lại chỗ tiền một lần nữa rồi khóa tủ bằng chìa dự phòng bỏ trong ngăn kéo bàn làm việc. Tôi nói với vợ:
– Anh cất kỹ rồi, chắc không sao đâu. Hơn nữa nhà có camera, lại còn hàng xóm sát bên.
Vợ tôi gật đầu, ánh mắt xen lẫn yên tâm và háo hức về chuyến đi. Tối hôm đó, tôi dặn chị Phượng chỉ cần để ý nhà cửa, tưới cây và bật đèn vào ban đêm là được. Chị cười hiền, giọng có chút tự hào:
– Anh chị cứ yên tâm đi chơi với cháu, ở đây có chị lo.
Chuyến du lịch diễn ra hết sức thuận lợi. Chúng tôi đến Đà Lạt, tận hưởng không khí mát lành và những đồi thông xanh rì trải dài bất tận. Bé Mít vui đến mức mỗi ngày đều đòi chụp ảnh gửi cho dì Phượng xem. Vợ tôi còn gọi video, khoe cảnh nhà hàng nổi tiếng và những món ăn hấp dẫn. Chị Phượng khi đó vẫn cười nói bình thường, không có chút gì đáng ngờ.
Sau bốn ngày, chúng tôi trở về nhà. Chuyến xe taxi dừng lại trước cổng, tôi hít một hơi thật sâu như để kéo mình trở lại với guồng quay thường nhật. Nhưng cảm giác thanh thản ấy không kéo dài được bao lâu.
Mọi thứ trong nhà vẫn gọn gàng như cũ. Chị Phượng đã dọn dẹp tươm tất, sàn nhà sáng bóng, rèm cửa vẫn gấp ngay ngắn. Tuy nhiên, khi vừa bước vào phòng làm việc, tim tôi bất giác hẫng đi một nhịp. Tủ tài liệu – nơi cất tiền – bị lệch chốt khóa. Ban đầu tôi nghĩ có thể mình nhớ nhầm, hoặc trước khi đi đã quên khóa kỹ. Song cảm giác bất an cứ len lỏi. Tôi lặng lẽ mở tủ, dùng chìa khóa đúng chỗ như mọi khi. Cánh cửa mở ra. Tập tiền được bọc trong túi đen ngày nào… đã biến mất.
Tôi đứng chết lặng. Một luồng hơi nóng từ sống lưng chạy dọc lên gáy. Không thể nào. Tôi lục tung các ngăn. Kiểm tra lại từng khe tủ. Không còn gì. Trái tim tôi bắt đầu đập dồn dập.
Vợ tôi thấy tôi im lặng quá lâu liền bước vào hỏi:
– Có chuyện gì vậy anh?
Tôi nhìn vợ, cố giữ bình tĩnh:
– Tiền… mất rồi.
Mặt cô ấy tái đi. Hai vợ chồng nhìn nhau trong im lặng, cả căn phòng như đặc quánh lại. Chỉ trong thoáng chốc, tất cả những chuỗi tin tưởng bấy lâu như vỡ vụn.
Chúng tôi lập tức mở camera xem lại. Suốt những ngày đi vắng, chỉ duy nhất một người lên phòng làm việc: chị Phượng.
Khoảnh khắc đó khiến tôi cảm thấy như có ai vừa giáng một cú thật mạnh xuống ngực mình. Nhưng lý trí vẫn cố tìm cách biện minh: có thể chị lên đó để lau dọn? Có thể chị chỉ lấy tài liệu tôi để quên? Tôi vẫn chưa muốn tin.
Vợ tôi nhìn tôi, giọng trĩu nặng:
– Vậy giờ mình hỏi chị ấy đi anh.
Bữa cơm chiều hôm ấy, không khí trong nhà lạnh như sương sớm. Bé Mít vẫn hồn nhiên kể chuyện ở Đà Lạt cho dì Phượng nghe, nhưng chị hình như ít nói hơn thường lệ. Vợ chồng tôi ngồi nhìn nhau, cả hai đều đang chờ thời điểm thích hợp để mở lời.
Tôi đợi đến khi bé Mít lên phòng chơi mới hỏi:
– Chị Phượng này… mấy hôm nhà em đi vắng, chị có lên phòng làm việc của tôi không?
Chị hơi khựng lại một nhịp rồi nhanh chóng trả lời:
– Dạ có. Em có lên để lau bụi, với lấy cái khăn chị nhà nhờ để quên hôm trước.
Tôi gật đầu. Rồi tôi hỏi tiếp:
– Trong ngăn tủ đó có ít đồ quan trọng… giờ nó bị mất. Chị có thấy gì không?
Chị Phượng lập tức lắc đầu, ánh mắt thoáng lúng túng:
– Em không biết gì hết, anh chị ơi. Em không dám động vào đồ của anh chị đâu.
Giọng chị run run, nhưng tôi không chắc đó là sự sợ hãi vì bị nghi oan… hay vì lo sợ bị phát hiện.
Vợ tôi không nói gì, chỉ nhẹ nhàng chen vào:
– Chị suy nghĩ kỹ đi. Nếu có chuyện gì, nói với vợ chồng tôi một tiếng. Chúng tôi sẽ tìm cách giải quyết êm đẹp.
Chị Phượng cúi gằm mặt, hai bàn tay xiết vào nhau. Tôi chưa từng thấy chị như vậy.
Ba người rơi vào im lặng. Sự im lặng kéo dài đến ngột ngạt.
Đêm hôm đó, tôi gần như không ngủ. Tôi nhớ lại từng khoảnh khắc từ trước đến nay: sự chăm sóc chu đáo của chị dành cho con tôi, những lần chị giúp đỡ gia đình, những câu chuyện kể về đứa con trai hiền lành, những buổi cơm chị cười vui cùng chúng tôi. Tất cả điều đó khiến tôi băn khoăn: Chị ấy có thể vì tiền mà đánh mất hết lòng tin ấy sao?
Nhưng rồi hình ảnh camera lại hiện lên trong đầu như một lời nhắc tàn nhẫn: chỉ có chị lên phòng.
Sáng hôm sau, vợ chồng tôi quyết định không nói thêm gì nữa, chỉ giữ quan sát. Nhưng sự nghi ngờ đã như vết xước lớn trong lòng, càng cố lờ đi càng thấy đau.
Tôi nghĩ mãi rồi nói với vợ:
– Anh muốn thử một lần nữa. Nếu đúng là chị ấy lấy, thì thế nào chị cũng quay lại tìm thêm.
Vợ tôi im lặng một lúc rồi thở dài:
– Em cũng mong rằng chúng ta đã hiểu lầm chị…
Một kế hoạch nhỏ được đặt ra: vợ chồng tôi sẽ giả vờ đi công việc hai ngày và bất ngờ quay lại. Camera được gắn thêm một góc mới trong phòng làm việc, kín đáo hơn. Tôi để một khoản tiền khác trong ngăn tủ thay thế cho số đã mất.
Ngày đầu tiên, mọi thứ bình thường. Nhưng sang ngày thứ hai, điều tôi không muốn nhìn thấy lại hiện lên trên màn hình điện thoại từ camera trực tuyến: chị Phượng bước nhanh vào phòng, nhìn trước ngó sau, rồi mở tủ lục lọi. Ánh mắt chị hoảng hốt, đầy toan tính. Tôi thấy cảnh đó mà cổ họng khô khốc, tim như rơi xuống đáy bụng.
Không đợi thêm, tôi lái xe về ngay. Vợ tôi ngồi bên cạnh nắm chặt tay tôi, không nói gì nhưng tôi biết trái tim cô ấy cũng đang quặn thắt.
Cửa nhà bật mở, chị Phượng bật dậy, mặt tái nhợt như người vừa bị bắt gặp điều xấu. Chị lắp bắp:
– Em… em chỉ… kiểm tra xem tủ có khóa kỹ không thôi…
Tôi không còn đủ bình tĩnh để nghe thêm những lời biện hộ đó. Tôi bật đoạn camera vừa ghi lại.
Chị Phượng bật khóc. Tiếng khóc nghẹn lại đến dữ dội. Cuối cùng, chị thừa nhận.
Con trai chị vay nặng lãi. Bọn người cho vay tìm đến nhà xiết nợ, hăm dọa và làm nhục. Chị hoảng loạn, cố tìm cách xoay xở. Rồi chị thấy số tiền trong tủ của chúng tôi, chị nghĩ… chỉ mượn tạm. Rồi sẽ trả. Nhưng cuộc sống không bao giờ dễ dàng như lời hứa tự trấn an trong đầu.
Chị quỳ xuống, giọng như đứt hơi:
– Em sai rồi. Em xin hai anh chị tha cho mẹ con em. Em không muốn con em bị nguy hiểm…
Bé Mít từ trên lầu chạy xuống, đứng sững lại khi thấy cảnh ấy. Con bé nhìn chúng tôi, rồi nhìn dì Phượng, đôi mắt ngơ ngác không hiểu gì. Tôi thấy vợ mình quay mặt đi, có lẽ cô không muốn để con nhìn thấy nước mắt mình rơi.
Còn tôi… đứng giữa ranh giới mong manh của lý trí và cảm xúc. Một bên là số tiền mồ hôi công sức, là niềm tin vừa bị phản bội. Một bên là người phụ nữ đã chăm sóc con tôi như ruột thịt và đang gục ngã vì hoàn cảnh.
Trái tim tôi đau như bị siết lại. Nhưng tôi biết, một quyết định sẽ thay đổi cuộc đời của cả gia đình chị. Nó có thể cứu họ… hoặc đẩy họ xuống vực sâu hơn.
Tôi hít một hơi thật dài, nhưng vẫn chưa đủ can đảm nói ra lựa chọn của mình lúc ấy.
Kỳ nghỉ đã kết thúc. Nhưng một cơn bão khác… mới chỉ bắt đầu.
Nghi giúp việc tr-ộm tiền, nhà tôi giả vờ đi du lịch rồi bất ngờ quay về. Mở cửa, chúng tôi liền ch-ết lặng!
Sau khi mọi chuyện được phơi bày, căn nhà nhỏ vốn đầy ắp tiếng cười bỗng trở nên nặng nề như bầu trời sắp đổ cơn giông. Tôi ngồi xuống ghế, hai tay siết chặt. Vợ tôi đứng cạnh, im lặng nhưng đôi mắt long lanh nước. Còn chị Phượng thì quỳ dưới nền gạch, không dám ngẩng lên, nước mắt rơi thành từng dòng.
Bé Mít chạy đến ôm lấy chị, giọng run run:
– Dì khóc vì con hả? Dì đừng bỏ Mít mà…
Chỉ nghe thế thôi, lòng tôi như bị ai xé ra làm đôi. Tận sâu trong tim, tôi vẫn muốn tin rằng chị Phượng không phải người xấu. Có lẽ vì quá túng quẫn, chị mới lạc bước. Nhưng hành động ấy cũng là một vết cắt lớn vào lòng tin của gia đình tôi – thứ đã xây dựng qua năm tháng.
Tôi ra hiệu cho con gái lên phòng. Con bé bịn rịn không chịu đi, nhưng vợ tôi dỗ mãi nó mới chịu. Khi tiếng bước chân bé Mít xa dần trên cầu thang, căn nhà lại trở về khoảng tối của sự thật.
Tôi nhìn thẳng vào chị Phượng:
– Chị lấy bao nhiêu tiền?
Chị lau nước mắt, giọng nghẹn đặc:
– Dạ… một trăm triệu. Em… em chưa dùng hết đâu. Bọn họ nói phải trả hết trong tháng này, nếu không sẽ tìm thằng Tài…
Tôi hỏi tiếp:
– Số tiền đó giờ ở đâu?
Chị run rẩy chỉ vào chiếc túi vải bên cạnh:
– Dạ còn sáu mươi triệu trong túi… Em… em trả lại cho anh chị.
Tôi mở túi kiểm tra. Đúng như lời chị nói, 60 triệu vẫn còn đó. Có lẽ chị thật sự mới chỉ dùng một phần và định tìm cách trả tiếp. Nhưng điều đó không làm tôi bớt tổn thương hơn.
Vợ tôi lên tiếng, giọng bình tĩnh nhưng sắc lạnh:
– Vì sao chị không nói với chúng tôi? Nếu chị cần giúp đỡ, chúng tôi có thể tìm cách. Sao phải làm chuyện này?
Chị Phượng òa khóc, nghẹn từng tiếng:
– Em xấu hổ lắm. Em sợ nói ra thì gia đình em sẽ bị coi thường… Em tưởng có thể xoay sở được trong ít ngày… nhưng càng ngày càng rối…
Tôi ngả lưng ra ghế, thở dài. Tôi hiểu cảm giác đó – nghèo khó khiến người ta mang theo niềm tự trọng quá lớn, đến mức không dám mở lời cầu cứu. Nhưng hiểu… không có nghĩa là chấp nhận dễ dàng.
Sau một hồi bàn bạc căng thẳng, vợ chồng tôi đưa ra quyết định: không báo công an, nhưng chị Phượng và con trai phải có trách nhiệm trả lại toàn bộ số tiền trong vòng một năm. Trong thời gian ấy, chị không thể tiếp tục làm việc trong nhà tôi nữa. Mọi chuyện kết thúc ở đây, coi như giữ lại chút danh dự cho chị và cả bé Mít.
Nghe xong, chị cúi đầu thật thấp, nước mắt rơi lã chã:
– Em biết ơn anh chị nhiều lắm. Em xin hứa sẽ trả đủ, dù có phải làm đủ nghề phụ cũng được. Em xin anh chị cho em được gặp bé Mít… thỉnh thoảng thôi cũng được.
Tôi nhìn vợ. Cô ấy gật đầu. Giọng tôi nhẹ đi:
– Chuyện đó… tùy duyên. Khi nào chị trả được nợ, tâm lý vững vàng hơn, chị có thể ghé thăm.
Chị siết chặt tay cảm ơn. Nhìn cảnh đó, tôi biết quyết định này sẽ khiến cuộc sống chị Phượng khó khăn, nhưng cũng cho chị một cơ hội sửa sai. Nếu đưa chị đến pháp luật, có thể mẹ con chị sẽ rơi xuống vực sâu hơn nữa.
Ngày chị Phượng thu dọn đồ rời đi, bé Mít khóc nức nở. Con bé ôm lấy chị, hai bàn tay nhỏ xíu níu lấy chiếc áo cũ kỹ của chị không buông:
– Dì ơi đừng đi! Con sẽ nói ba mẹ tha cho dì mà!
Chị Phượng vuốt mái tóc con bé, giọng run rẩy:
– Dì phải về nhà… lo cho Tài. Con ngoan, học tốt và nghe lời ba mẹ nhé. Dì thương con nhiều lắm…
Tôi đứng cạnh, trong lòng chông chênh. Nhìn cảnh ấy, tôi bỗng nhận ra một điều: những yêu thương trong ba năm qua không phải là giả. Cho dù chị sai, tình cảm chị dành cho con bé vẫn là thật.
Khi cánh cổng khép lại, một cơn gió thổi qua, lá cây ngoài sân xào xạc rụng xuống. Tôi cảm thấy một phần ký ức đẹp của gia đình như cũng theo chị mà đi mất.
Những ngày sau đó trở nên lặng lẽ đến trống trải. Vợ tôi vẫn đi làm, nhưng mỗi tối cô thường thở dài khi nhìn băng ghế trống nơi chị Phượng từng ngồi nhặt rau. Bé Mít thì không còn hào hứng mỗi khi đi học về. Con bé hay hỏi:
– Khi nào dì Phượng quay lại?
Mỗi lần nghe vậy, cả hai vợ chồng đều nghẹn. Tôi phải nói dối con:
– Dì bận về quê chăm sóc gia đình. Khi nào rảnh dì sẽ lên thăm con.
Con bé gật đầu, nhưng ánh mắt vẫn đầy hụt hẫng. Nó chưa hiểu chuyện người lớn là thế nào. Với nó, dì Phượng là người thân, là người bạn lớn, là người luôn dang tay mỗi khi nó té ngã.
Còn tôi, mỗi lần ngẫm lại sự việc đều cảm thấy nhói lòng. Tôi bắt đầu tự hỏi:
“Phải chăng mình đã quá tin người?
Hay vì lòng tốt của mình chưa đủ để giữ một người khỏi lạc lối?”
Những câu hỏi cứ quanh quẩn khiến tôi mất ngủ nhiều đêm.
Hai tuần sau, chị Phượng quay lại. Chị mang theo một phong bì nhăn nhúm và một túi trái cây. Chị đưa phong bì cho tôi:
– Dạ… đây là ba triệu đầu tiên em gom được. Còn trái cây này… em hái ở nhà gửi biếu anh chị và bé Mít.
Tôi lắc đầu:
– Chị không cần mua gì thêm. Cứ lo trả nợ là được rồi.
Chị khẽ cúi đầu, rồi quay sang ôm bé Mít. Con bé òa lên vì mừng rỡ, ôm chị thật chặt. Khung cảnh ấy khiến vợ tôi quay đi lau nước mắt.
Từ hôm đó, cứ mỗi tháng một đến hai lần, chị Phượng lại đến nhà gửi số tiền nhỏ gom góp từ đủ loại công việc: phụ bếp, rửa chén, bán tạp hóa, dọn nhà cho người ta theo giờ. Bàn tay chị gầy hơn, nhưng ánh mắt lại kiên định hơn trước.
Tôi bắt đầu nhìn thấy nỗ lực của chị. Có lẽ lời hứa ấy là niềm tự trọng cuối cùng chị giữ lại cho chính mình.
Trong khi đó, tôi vẫn không thể quên hình ảnh Tài – con trai chị Phượng. Một lần, tôi gặp cậu ta đi cùng mẹ. Cậu khụy người xuống chào tôi, gương mặt hối hận hằn rõ:
– Cháu xin lỗi chú… vì chuyện cháu gây ra… khiến mẹ cháu khổ sở.
Tôi chỉ nói một câu:
– Cháu phải cố lên. Đừng để mẹ cháu thất vọng nữa.
Cậu gật đầu liên tục, mắt đỏ hoe. Tôi thấy ánh mắt ấy… giống hệt ánh mắt của những người trẻ lầm đường nhưng vẫn còn khát vọng làm lại cuộc đời.
Cuộc sống gia đình tôi dần ổn định trở lại. Nhưng lòng tôi thì vẫn có điều gì đó nặng trĩu. Một hôm, khi đã khuya, tôi ngồi một mình ở phòng làm việc nhìn cửa tủ trống trải. Cảm giác mất mát ấy không chỉ ở số tiền… mà còn là niềm tin bị sứt mẻ.
Tôi tự hỏi: Nếu ngày đó chị Phượng không bị bắt gặp, liệu chị có trả lại tiền đúng như lời hứa với chính mình? Hay mọi thứ sẽ chìm vào im lặng, để rồi một lúc nào đó… chị lấy thêm, và thêm nữa?
Câu trả lời… có lẽ chẳng ai biết.
Nhưng rồi tôi lại nghĩ đến những lần chị ghé thăm chỉ để ôm bé Mít một cái rồi vội vã đi làm tiếp. Tôi nhớ nụ cười của chị mỗi khi thấy con gái tôi vui vẻ. Có người xấu nào lại yêu thương một đứa bé không phải máu mủ như vậy?
Tôi hiểu rằng cuộc sống không có đường thẳng. Ai rồi cũng có lúc ngã. Chỉ khác nhau ở chỗ: ngã rồi đứng dậy được hay không.
Một buổi chiều, khi tôi đang tưới cây ngoài sân thì nghe tiếng gọi từ phía cổng:
– Anh ơi… em đến gửi tiền tháng này…
Tôi mở cổng. Chị Phượng đứng đó, tay cầm chiếc phong bì quen thuộc, mồ hôi thấm ướt áo sau một ngày làm việc vất vả.
Trước khi đưa phong bì cho tôi, chị ngập ngừng hỏi:
– Bé Mít dạo này học hành tốt chứ anh?
Tôi đáp:
– Con bé nhớ chị lắm.
Chị cười buồn:
– Dì cũng nhớ nó nhiều lắm… Chỉ mong xong nợ, em không nợ gì anh chị nữa… có khi anh chị sẽ cho em được bù đắp cho con bé một chút…
Tôi nhìn chị rất lâu. Trong mắt chị, tôi thấy một nỗi day dứt sâu thẳm và một mong muốn được sửa chữa lỗi lầm.
– Cứ lo trả hết đi rồi hãy tính. – Tôi nói.
Chị gật đầu, siết phong bì thật chặt trước khi đưa cho tôi.
Khoảnh khắc ấy… tôi bỗng thấy lòng mình dịu lại.
Có lẽ… sự rộng lượng không phải là tha thứ ngay lập tức. Mà là cho người ta một cơ hội để bước tiếp đúng hướng.
Thời gian trôi qua, gần một năm kể từ khi sự việc xảy ra. Gia đình tôi đã chuyển sang căn nhà mới. Mọi thứ đều tốt đẹp hơn trước. Nhưng điều tôi không ngờ tới là… chính vào những ngày tưởng rằng mọi chuyện đã dần lùi xa phía sau…
… Thì một câu chuyện mới bắt đầu hé mở.
Trong một lần chị Phượng đến trả số tiền cuối cùng, chị bỗng nói:
– Anh chị ơi… em có chuyện muốn nói thật.
Giọng chị nghiêm túc, không run rẩy như trước. Ánh mắt chị đầy kiên định, như đã dồn hết can đảm cho khoảnh khắc này.
Tôi nhìn vợ, cả hai đều hồi hộp.
Chị Phượng hít một hơi sâu rồi nói chậm rãi:
– Người lấy tiền đầu tiên… không phải chỉ một mình em.
Căn phòng bỗng chốc như đông cứng. Tôi chợt thấy một cơn lạnh chạy dọc sống lưng.
Vợ tôi bước lên một bước:
– Ý chị là sao?
Chị Phượng cúi xuống nhưng giọng vẫn chắc:
– Em sẽ nói hết… vì không muốn mang điều này theo mãi. Em đã sai. Nhưng có người… còn sai hơn em nhiều.
Sự thật tôi tưởng rằng đã rõ ràng… giờ bất ngờ nứt ra một khe sâu thăm thẳm.
Một cơn bão khác… đang chờ phía trước.
Nghi giúp việc tr-ộm tiền, nhà tôi giả vờ đi du lịch rồi bất ngờ quay về. Mở cửa, chúng tôi liền ch-ết lặng!
Căn phòng khách yên lặng đến mức tôi nghe rõ tiếng kim đồng hồ treo tường đang nhích từng nhịp một. Gương mặt chị Phượng tái nhợt nhưng kiên định. Vợ tôi nắm chặt tay tôi, như muốn hỏi “Có cần nghe tiếp không?”. Nhưng tôi gật đầu. Một khi mọi chuyện đã đi đến đây, chúng tôi không thể quay lưng trước sự thật.
Chị Phượng lấy ra một mảnh giấy từ túi áo, hai bàn tay run nhẹ:
– Đây là bản sao kê nợ của thằng Tài… Em đưa để anh chị hiểu rõ câu chuyện. Nhưng… điều làm em day dứt nhất không phải chuyện đó.
Chị hít sâu, rồi nói chậm rãi:
– Ngày đó… em chỉ lấy ba mươi triệu. Số còn lại… là do người khác lấy.
Hai vợ chồng tôi nhìn nhau đầy ngỡ ngàng. Tôi cố giữ bình tĩnh, hỏi:
– Ai?
Chị nhìn xuống nền gạch, như sợ ánh mắt của chúng tôi sẽ làm chị chùn bước:
– Dạ… là chú Tuấn – thợ sửa điện. Anh chị cho chú ấy lên sửa đường dây camera ở tầng hai… Hôm ấy em vô tình thấy chú ấy cầm chiếc túi anh để trong ngăn tủ. Nhưng em… em không dám nói. Em sợ nếu mở lời, chú ấy sẽ gây chuyện rồi làm hại mẹ con em…
Tôi ngồi phắt dậy, mắt mở lớn:
– Nhưng hôm đó camera ghi lại chị lên phòng làm việc. Không có ai khác.
– Đúng là em có lên – chị vội giải thích – nhưng lúc đó em chỉ cất lại cặp hồ sơ của cô nhà để quên dưới bếp. Khi ra, em gặp chú Tuấn đi từ cầu thang lên… Em không nghĩ chú ấy muốn lấy trộm… Đến khi phát hiện tiền mất, em quá hoảng. Em nghĩ nếu im lặng thì sự nghi ngờ sẽ chỉ đổ lên mình em thôi…
Vợ tôi sững người, giọng nghẹn lại:
– Sao chị không nói ngay khi bị phát hiện?
Chị thở dài, đôi vai rơi xuống như mang gánh nặng suốt một năm qua:
– Khi mọi nghi ngờ đã hướng vào em… nói gì cũng vô nghĩa. Em chọn im lặng để chịu trách nhiệm phần mình làm sai. Phần còn lại… em để cho cuộc sống phán xét.
Tôi cảm thấy tim mình nặng như vừa bị đặt một tảng đá lớn. Hóa ra sự thật… không đơn giản như chúng tôi từng nghĩ.
Tôi ngồi trầm ngâm rất lâu. Cảm giác hoang mang, vừa giận vừa thương, vừa thấy tội cho chị Phượng mà cũng thấy có lỗi với bản thân: phải chăng chúng tôi quá vội vàng đóng dấu tội lỗi lên một con người?
Vợ tôi lấy một hơi thở thật sâu:
– Nếu đúng như lời chị nói… thì tại sao bây giờ chị mới kể?
Chị Phượng chắp tay, giọng lạc đi:
– Vì hôm đó… chú Tuấn nhắn cho em. Chú ấy bảo đã gom được ít tiền. Chú muốn gửi nhờ em chuyển cho anh chị, coi như khắc phục chuyện cũ… Em sợ anh chị nghĩ em bịa đặt để né trách nhiệm… nên mới dám nói ra.
Chị đưa một phong bì khác, cũ kỹ và mỏng nhẹ hơn nhiều:
– Đây… là của chú Tuấn gửi. Chỉ được mười triệu. Nhưng em nghĩ… có lẽ chú ấy cũng đang hối hận.
Tôi cầm phong bì, lòng như rối thành một mớ dây không đầu không cuối. Chúng tôi đã phán xét chị Phượng chỉ dựa trên những gì thấy được. Camera ghi lại khoảnh khắc chị lên phòng, nhưng camera có thể ghi lại cả trái tim của một con người không?
Sau cuộc trò chuyện dài, tôi mời chị Phượng ngồi lại uống chén nước. Lần đầu tiên sau nhiều tháng, tôi không còn nhìn chị như kẻ phạm lỗi, mà như một người mẹ đang cố níu lấy chút bình yên cho con mình.
Tôi hỏi nhẹ nhàng:
– Nếu vậy… phần ba mươi triệu chị lấy đã trả gần xong rồi. Chị còn định trả tiếp nữa không?
Chị nhìn tôi, mắt rưng rưng:
– Dạ có. Em đã sai khi không nói thật từ đầu. Em muốn trả đủ. Vì chính em cũng không muốn mang tiếng xấu trong lòng mình.
Tôi gật đầu. Sự thật là chị đã trả gần hết – bằng cả sức lao động và lòng tự trọng. Một năm qua, mỗi đồng chị mang đến đều thấm mồ hôi và nước mắt.
Vợ tôi chợt hỏi:
– Tài… dạo này thế nào rồi chị?
Nụ cười mệt mỏi nhưng tự hào loé lên trên gương mặt chị:
– Nó bỏ làm việc cũ rồi. Giờ phụ hồ, tối đi giao hàng thêm nữa… Nó nói chỉ cần trả xong nợ, hai mẹ con sẽ bắt đầu cuộc sống mới…
Tôi lặng người. Một gia đình nhỏ đang cố gắng tự kéo mình ra khỏi vũng lầy… chỉ bằng niềm tin mong manh mà một cánh tay đưa ra giúp đỡ cũng có thể cứu lấy họ.
Ngày hôm ấy, chị Phượng không nán lại lâu. Trước khi rời đi, chị quay lại nói:
– Em biết anh chị đã cho em cơ hội rất lớn… Nếu không có anh chị, chắc giờ này mẹ con em đã không còn đường sống. Em mang ơn nhiều lắm…
Tôi nhìn chị – mái tóc đã pha sợi bạc, đôi tay chai sạn vì mưu sinh – và chỉ đáp một câu:
– Người ta chỉ ngã khi tự mình buông bỏ. Còn chị… chưa bao giờ buông.
Chị cúi đầu cảm ơn rồi bước đi. Bóng chị khuất dần sau cánh cổng mới nhà tôi, nhưng trong lòng tôi, hình ảnh chị đã trở thành một phần không thể xóa mờ.
Một buổi chiều khác, khi tôi đang ngồi tưới cây trước sân, bất chợt nghe tiếng gọi vui mừng quen thuộc:
– Ba ơi! Dì Phượng đến nè!
Bé Mít chạy ùa ra cổng, gương mặt rạng rỡ như vừa tìm thấy món quà đã thất lạc lâu ngày. Tôi nhìn ra thì thấy chị Phượng đứng đó, tay cầm túi quýt và một bó hoa nhỏ.
– Em nghe tin nhà mình chuyển về đây ổn định rồi… nên ghé thăm. Không liên quan chuyện tiền nữa đâu anh.
Chị cười hiền, nhưng ánh mắt vẫn còn chút rụt rè. Vợ tôi vui vẻ mời chị vào. Lâu lắm rồi tôi mới thấy tận đáy mắt vợ mình ánh lên sự tin tưởng, không còn cảnh giác như trước.
Chị Phượng ôm bé Mít, dỗ dành con bé kể chuyện trường lớp. Cả căn nhà như sáng bừng lên bởi những âm thanh quen thuộc mà chúng tôi từng đánh mất.
Một lúc sau, chị quay sang tôi:
– Em mang theo này cho anh chị…
Là một chiếc hộp nhỏ được gói cẩn thận. Trong đó là một khung ảnh gỗ đơn giản, nhưng bên trong là bức ảnh chụp ba năm trước: bé Mít đứng giữa, hai bên là tôi và chị Phượng, hôm tổ chức sinh nhật con bé.
Nụ cười của cả ba khi ấy thật rạng rỡ. Không ai biết rằng sau bức ảnh đẹp đẽ là những sóng gió sau này.
Chị nói khẽ:
– Em muốn anh chị nhớ rằng, đã từng có những ngày chúng ta coi nhau như người thân thật sự.
Tôi hít một hơi thật sâu để không bật khóc.
– Và hôm nay… vẫn vậy chị à. – Tôi nói.
Chị nhìn tôi sững lại một chút rồi mỉm cười. Một nụ cười nhẹ tênh nhưng chứa đựng cả bình yên tìm lại được.
Buổi tối hôm đó, khi chị Phượng ra về, tôi đứng nhìn theo từ sân. Vợ tôi bước đến cạnh, nói nhỏ:
– Anh thấy không? Cuối cùng thì điều quan trọng nhất không phải là tiền… mà là cách mình đối diện với nhau sau tất cả.
Tôi gật đầu. Một năm qua, chúng tôi mất đi tiền bạc, mất niềm tin, mất cảm giác bình yên. Nhưng rồi khi chọn tha thứ, mọi thứ lại trở về… và còn thêm điều mới: sự trân trọng.
Tôi ôm vợ và nhìn lên bầu trời đêm, những vì sao trải dài lấp lánh. Cuộc đời này có quá nhiều cơn bão, nhưng nếu một ngày nào đó ta có thể nhìn lại và mỉm cười, thì nghĩa là ta đã đi qua chúng bằng chính sự tử tế của mình.
Sau sự việc, tôi rút ra một bài học: Không phải ai sai cũng đáng bị loại bỏ. Có người chỉ cần một cơ hội để làm lại cuộc đời. Nếu ta chọn khắt khe, họ sẽ mất tất cả. Nhưng nếu ta chọn bao dung, có khi ta đã cứu cả một gia đình khỏi tan vỡ.
Số tiền mất đi rồi có thể kiếm lại.
Niềm tin bị sứt mẻ rồi có thể hàn gắn.
Nhưng tình người nếu đánh rơi… sẽ khó tìm lại lắm.
Tôi khép lại cuốn nhật ký kể về những ngày giông bão ấy và viết thêm một dòng:
“Điều đáng giữ lại nhất… chính là tình người.”
LƯU Ý: Tất cả nội dung câu chuyện trên chỉ mang tính chất giải trí, hư cấu. Không khuyến khích và cổ xúy bất cứ hành vi nào.
LƯU Ý: Tất cả nội dung câu chuyện trên chỉ mang tính chất giải trí, hư cấu. Không khuyến khích và cổ xúy bất cứ hành vi nào.